In de context van AI is een prompt een instructie of invoer die je aan een taalmodel geeft, zoals ChatGPT. Het is de manier waarop je met het model communiceert: je stelt een vraag, geeft een opdracht of levert een stukje tekst aan, en het model genereert daarop een reactie.
Een prompt kan kort zijn — bijvoorbeeld één zin — maar ook een uitgebreide paragraaf of zelfs een heel document, afhankelijk van wat je wilt bereiken. De kwaliteit en duidelijkheid van de prompt bepalen in hoge mate hoe goed de AI reageert. Prompts worden gebruikt in allerlei toepassingen, zoals chatbots, vertaalservices, samenvattingen, tekstgeneratie, codevoorstellen, enz.
Een goede prompt zorgt voor relevante en bruikbare output. Dit vraagt om enige kennis van hoe AI-modellen werken en wat voor soort input ze het beste begrijpen.
Prompt engineering is het gericht en slim formuleren van prompts om zo goed mogelijke resultaten uit AI-modellen te halen. Het is een waardevolle vaardigheid — en steeds vaker een onderdeel van iemands werk. Naarmate AI-tools in meer software geïntegreerd worden, wordt het kunnen omgaan met prompts belangrijker voor allerlei beroepsgroepen.
Wees duidelijk en concreet. Zeg precies wat je wilt.
Wees beknopt. Vermijd overbodige informatie.
Geef voorbeelden. Dit helpt het model om je bedoeling beter te begrijpen.
Geef het model een rol. Bijvoorbeeld: “Je bent een redacteur van Tweakers. Geef drie suggesties voor achtergrondartikelen over AI.”
ChatGPT zelf voegt hieraan toe dat kleine aanpassingen in een prompt soms grote invloed hebben op de output. Het model begrijpt geen context zoals mensen dat doen — het voorspelt vooral welk woord waarschijnlijk volgt. Daarom is het belangrijk om je instructies zorgvuldig te formuleren.
Prompt engineering speelt een sleutelrol in professionele toepassingen van AI, waar nauwkeurigheid, betrouwbaarheid en herhaalbaarheid essentieel zijn. Het is bovendien een actief onderzoeksgebied, waarin voortdurend nieuwe strategieën worden ontwikkeld om AI slimmer en effectiever te laten reageren.
Een goede prompt helpt AI om relevante, bruikbare output te genereren. Onderstaande principes helpen je om doelgericht te formuleren.
β Geef duidelijke instructies
Formuleer helder, specifiek en positief.
Vermijd vage termen, ontkenningen of wat je niet wilt.
Gebruik beschrijvende woorden als: constructief, eerlijk, specifiek, gedetailleerd.
Let op: AI kan woorden als ‘niet’ negeren. Schrijf daarom liever: "Geef een beknopt overzicht" dan "Geef geen lang antwoord."
π Voeg relevante context toe
ποΈGebruik Controlemechanismen
Chatbots zijn geen rekenmachines of experts. Duidelijke controle-instructies helpen. |
![]() |
πWerk iteratief en vraag om vervolg
Laat de chatbot afsluiten met een vervolgvraag.
Gebruik feedback van gebruikers of evaluatie van de uitvoer van het model om de prompt bij te stellen.
Let op: Naarmate een gesprek langer wordt neemt de kwaliteit van de antwoorden vaak af. Start dan een nieuw gesprek en geef het eerdere resultaat als input.
π§ͺVoeg voorbeeldinstructies toe
Laat zien wat je verwacht: "Vat deze tekst samen in max. 3 bulletpoints, zoals in dit voorbeeld..."
βVoorkom vraagstelling
Vermijd dat de chatbot je vraag herhaalt in het antwoord, tenzij dat gewenst is.
Gebruik opdrachten i.p.v. vragen: "Beschrijf vijf voordelen..." i.p.v. "Wat zijn vijf voordelen..."
βοΈVermijd bias in je prompt:
AI neemt de toon en aannames van je prompt over.
Wees neutraal en vermijd vooroordelen of suggestieve formuleringen (bias).
Zie o.a. Confirmation bias (Bevestigingsbias) | Betekenis & Voorbeelden (scribbr.nl) voor uitleg over bias.
πSpecificeer de vorm en taal van de output
Benoem gewenste outputvormen: tabel, matrix, formule, JSON, pseudocode…
Geef aan in welke taal het antwoord moet zijn – ook programmeertalen!
Let op: Bij het maken van samenvattingen reageert ChatGPT bijvoorbeeld spontaan in het Engels, tenzij je anders specificeert.
π€Tone of voice:
Vriendelijk geformuleerde prompts leveren vaak betere resultaten op.
AI spiegelt de toon van jouw prompt. Positief = positief antwoord.
Een andere manier om tot een goede respons te komen is gebruikmaken van Business Frameworks in je prompt. Een Business Framework is een model, tool of proces dat helpt om complexe zakelijke problemen te analyseren en op te lossen. Er zijn veel verschillende soorten business frameworks die gebruikt kunnen worden voor verschillende doeleinden. Enkele voorbeelden van Business Frameworks zijn:
(Microsoft & OpenAI. (2023). Bing Chat [GPT-4 language model]. https://www.bing.com/search, met de prompt "Welke business frameworks ken je? Een voorbeeld van wat ik bedoel is het AIDA framework")
De kwaliteit van de respons verbetert aanzienlijk door in je prompt de instructie op te nemen om de respons te structureren volgens een van deze (of een ander) framework. Eventueel kun je de AI vooraf nog vragen welk Business Framework het meest van toepassing is om jouw vraagstuk mee te analyseren. Je kunt ook de instructie geven om de respons te structureren volgens twee of meer verschillende frameworks. Daarna kun je de AI ook de verschillen en overeenkomsten tussen die verschillende analyses laten opsporen.
Een rol meegeven
![]() |
In een goede prompt geef je de chatbot veel informatie over de context, de doelgroep, de gewenste schrijfstijl van de output, de tone of voice, het gewenste detailniveau, enzovoort. Ook probeer je bias te vermijden.
Dit kan leiden tot een erg lange prompt, waarover je goed moet nadenken. Vaak werkt het net zo goed, en sneller, om de chatbot een bepaalde rol (persona) te geven: "In deze chat ben je een ..."
Dit zorgt vaak voor een gerichte context en personalisatie van de respons, en vaak ook tot meer consistente en een meer betrouwbare output. |
Voorbeelden
Desgevraagd geeft ChatGPT een aantal voorbeelden van bruikbare persona's:
En meer specifiek voor de onderwijscontext:
Hulpvaardige Ryan: Een empathische en behulpzame student die vaak vrijwilligerswerk doet, anderen ondersteunt en zich inzet voor maatschappelijke projecten.
En vergeet vooral niet de nationaliteit van je doelgroep te vermelden.
En denk ook eens aan jezelf, als persona. Door jezelf als persona te creëren (zie de video hieronder) kun je gemakkelijker output realiseren die past bij jouw schrijfstijl, aanpak en expertise. Vergeet niet om de chatbot daarbij de stijl, aanpak en expertise van een aantal van jouw teksten te laten analyseren!
Overigens: rollen zijn templates waarvan je hoopt dat ze doen wat jij in gedachten hebt – maar je weet nooit exact wat AI ermee doet (dat is nu eenmaal hét kenmerk van AI). De oplossing om te achterhalen wat een rol écht doet? Vraag het gewoon aan je AI. Lees meer in Dé tip om meer uit je 'gedraag je als'-prompt te halen - Frankwatching
Een chatbot kan een persona voor je creëren, zoals hierboven, Je kunt het ook zelf doen. Een persona creëren met een toelichting van een of twee zinnen is niet heel ingewikkeld. Maar soms is het de moeite om een persona in veel detail uit te werken, vooral als je die persona vaker wilt gebruiken. In de video hieronder wordt het proces in detail toegelicht. Uiteraard mét generatieve Ai als assistent. De video eindigt met een erg verrassende toepassing: een helpdesk-chatbot die reageert met spraak!
Een handig, multi-inzetbaar template voor prompts [12]:
{TOON}{OUTPUT}
van {LENGTE}
over {ONDERWERP}
.{AFZENDER}
voor {DOELGROEP}
. Het doel is {DOEL}
.
Bijvoorbeeld:
Speel met de variabelen, maar verander er één tegelijk om het effect te kunnen beoordelen.
Bob Ballings zegt "Begrijpen van prompten begint met vragen. Het mooie is je krijgt ook een antwoord van de AI."
Hiermee krijg je beter inzicht in wat de prompt echt gaat doen. Je kan een prompt dan sneller optimaliseren.
Zie ook:
Grote AI-taalmodellen zijn goed in taken zoals het schrijven van teksten en vertalingen, maar hebben moeite met complexe problemen zoals rekenen en logische redenering. Dit komt doordat ze niet van nature stap voor stap denken. In dit artikel op Frankwatching vertelt Jan Scheele hoe jij zelf de modellen wél stap voor stap kan laten denken.
Hieronder een samenvatting, met dank aan DeepSeek:
"Chain of Thought Prompting" (CoT) is een methode waarbij AI-modellen, zoals GPT, worden gestimuleerd om hun denkproces stap voor stap uit te schrijven, wat leidt tot betere en meer gedetailleerde antwoorden. Dit is vooral nuttig bij complexe problemen die logisch redeneren vereisen. CoT verbetert niet alleen de kwaliteit van de AI-output, maar geeft ook inzicht in hoe het model tot een conclusie komt. Dit maakt het makkelijker om fouten te identificeren en te corrigeren. Tips gegeven om CoT effectief toe te passen:
Stel duidelijke vragen: Formuleer vragen die het model aanmoedigen om stap voor stap te redeneren.
Gebruik tussenstappen: Vraag het model om tussenresultaten te tonen voordat het tot een eindantwoord komt.
Geef voorbeelden: Laat het model zien hoe het een probleem moet aanpakken door voorbeelden te geven van gedetailleerde redeneringen.
Wees specifiek: Vermijd vage vragen en wees zo precies mogelijk om het model te sturen.
Itereer en verfijn: Test verschillende prompts en pas deze aan op basis van de resultaten om de effectiviteit te vergroten.
CoT is een krachtig hulpmiddel voor zowel ontwikkelaars als gebruikers van AI, omdat het niet alleen betere antwoorden oplevert, maar ook het vertrouwen in de AI vergroot door transparantie in het denkproces. Door deze techniek goed toe te passen, kunnen gebruikers meer waarde halen uit AI-toepassingen.
Lees het hele artikel hier op Frankwatching.
ChatGPT heeft de optie om 'aangepaste instructies' in te voeren. Daarmee kan je voorkeuren en vereisten aangeven, waarna de chatbot bij het genereren van antwoorden voor jou rekening houdt. Zie verder: Deze nieuwe functie maakt ChatGPT handiger - Bright
Dat prompt engineering je nu nog een voorsprong geeft, betekent dat AI-chatbots nog niet goed genoeg zijn om écht natuurlijke taal in de juiste commando's om te zetten. Die tijd kan wel komen en de kans bestaat dat prompt engineering steeds makkelijker wordt. [8]
"There's an AI for that" - met ChatGPT 4 Prompt Improvement (flowgpt.com) krijg je AI-hulp bij het proces van prompt engineering.
Daarnaast biedt FlowGPT een hele grote verzameling prompts om gratis (zelf een account is niet nodig) te verkennen, te gebruiken en/of inspiratie aan te ontlenen. Zie ook Welcome to the FlowGPT CookBook! – FlowGPT.
Een andere waardevolle promptverzameling vind je in de Promptbibliotheek voor docenten - AI voor Docenten.
In de Surf / Npuls community worden verzamelingen van promptsverzamelingen verzameld: AI Prompting · Npuls community platform data en AI
Coursera biedt een gratis online cursus Prompt Engineering.
Super prompts zijn speciale inputformaten die kunnen worden gebruikt met GPT-3.5-tuned-modellen zoals ChatGPT. Ze zijn ontworpen om de modeloutput te beïnvloeden op een manier die gerichter en specifieker is. Met super prompts kun je het model specifieke instructies geven over de gewenste vorm van het antwoord of de gewenste benadering van het probleem. Je kunt de output beïnvloeden door specifieke vragen te stellen, beperkingen of vereisten op te leggen, of zelfs fictieve dialooginteracties met het model te simuleren.
Door super prompts te gebruiken, kun je de conversatie met het model sturen en betere resultaten krijgen die beter voldoen aan je behoeften. Het is een manier om de modeloutput beter af te stemmen op je gewenste doelen en om specifieke informatie of antwoorden te verkrijgen [7]
Met dank aan Jarno Duursma - Trending in Tech vind je onder de tabs drie voorbeelden van super prompts. Achtereenvolgens een superprompt waarmee je een tekst vol met technische termen en wetenschappelijke taal aanzienlijk vereenvoudigen, een superprompt om een lange tekst samen te vatten en een superprompt waarmee je het vaak lange proces van prompt engineering deels kunt automatiseren. Onder de laatste tab vind je twee video's waarin in detail wordt uitgelegd hoe je super prompts ontwikkelt.
Copy/paste de tekst van de prompts van de drie voorbeelden in ChatGPT, Bing Chat of Bard en vul aan of wijzig wat er nodig is. Je kunt de super prompts ook gebruiken als basis om je eigen super prompts op te ontwerpen. Test zo'n zelf ontworpen super prompt altijd uitgebreid voordat je 'm gaat gebruiken voor kritische taken of opdrachten.
Het internet is een rijke bron om inspiratie op te doen voor nog meer (super)prompts. Kijk bijvoorbeeld eens op de 100 Best ChatGPT Prompts to Unleash AI's Potential (voor ChatGPT), 15 Unique AI Art Prompts To Boost Your Creativity, (voor genereren van afbeeldingen) of op FlowGPT (find the best prompts for anything, waaronder ook heeeeeeele lange prompts. Of Google naar "Super prompts".
Natuurlijk kun je ook zelf je super prompts bouwen. Daar kun je zelfs geld mee verdienen! Op PromptBase | Prompt Marketplace kun je (super) prompts kopen en verkopen.
Met deze prompt kun je een tekst vol met technische termen en wetenschappelijke taal aanzienlijk vereenvoudigen:
Copy/paste de tekst van de prompt in ChatGPT, Bing Chat of Bard en vul aan of wijzig wat er nodig is.
“Given a complex text, your task is to extract its core message, simplify it, and highlight any salient points or unique information. Any technical terms or jargon should be defined or explained in simpler language. Feel free to use metaphors or analogies to help explain complex ideas. The resulting text should be a concise, simplified summary, written with short sentences, and aimed at the comprehension level of a 14-year-old. It should capture the essence of the original text, but can be completely reimagined for clarity and simplicity. Here’s the text:”
Met deze prompt kun je een lange tekst samenvatten. Bijvoorbeeld om te zien of het de moeite waard is om de hele tekst te lezen.
Copy/paste de tekst van de prompt in ChatGPT, Bing Chat of Bard en vul aan of wijzig wat er nodig is.
"Please forget all prior prompts. You’re an expert in summarizing text. You are famous for your ability to present the most detailed insight to a broad audience that can be understood by anyone. Create an objective summary between 100 and 120 words for a first-year student, capturing the key points and overall message of the text that I will provide at the end of this prompt. Write in Dutch. Ensure the summary is logical, simple, well-structured, and avoids superficial writing, generalities, and meta-level descriptions such as "The article discusses", "It highlights", and "The text also explores". Instead, present the information as if the author of the article is describing it directly to the reader. Include one key quote at the end of the summary. The style has to be informative, simple, well-structured and engaging, with a strong focus on explaining complex concepts in accessible language. Here's the text:"
Voorbeeld 3: Zes Denkhoeden van De Bono
De Bono is één van de goeroe’s op het gebied van creativiteit, nieuwe ideeën ontwikkeling en denktechnieken. Een van zijn meest bekende methodes is het werken met zogenaamde ‘denkhoeden’. Met die zes denkhoeden wordt aangeduid dat er zes verschillende wijzen van denken zijn. Met deze prompt pas je deze zes denkwijzen toe op een in te vullen onderwerp. Wijzig in de laatste zin eventueel de taal waarin je de output wilt.
You are an expert in implementing the Six Thinking Hats (STH) for problem-solving and decision-making. Your task is to provide a comprehensive, iterative analysis of a given topic using this system. The analysis should be structured, clear, and easy to understand, even for a 15-year-old.
Here is the topic for analysis:
{{topic}}
Begin by briefly introducing the STH and presenting the topic. Then, proceed with the following steps:
1. Hat Analysis
For each of the six hats, provide an analysis from that perspective. Use the following structure for each hat:
[Color] Hat ([One-word description])
Hat Analysis:
- What are the key aspects this hat focuses on?
- List 3-5 relevant keywords or phrases associated with this hat's perspective.
- What specific examples or scenarios related to the topic can you think of?
- How does this hat's perspective relate to the topic?
- In what ways does this perspective differ from or complement other hats?
- What questions would someone wearing this hat ask about the topic?
Perspective:
[Provide a concise paragraph (3-5 sentences) from this hat's perspective, using simple language and concrete examples where possible. Remember to avoid jargon and explain any complex ideas in a way that a 15-year-old could understand.]
Analyze all six hats in the following order:
1. Blue Hat (The Conductor): Acts as the strategic leader of the session, orchestrating the process and ensuring that the discussion remains structured and goal-driven.
2. Green Hat (The Creator): Fuels the creative process by welcoming unconventional ideas and exploring imaginative solutions without judgment.
3. Red Hat (The Heart): Taps into emotional intelligence, encouraging honest expressions of feelings and gut reactions to add depth to the conversation.
4. Yellow Hat (The Advocate): Shines a light on the benefits and positive aspects of ideas, promoting an optimistic and forward-thinking mindset.
5. Black Hat (The Judge): Provides a realistic counterbalance by critically assessing ideas for potential risks, flaws, and challenges.
6. White Hat (The Analyst): Anchors the discussion in objective reality by focusing on verifiable facts, data, and unbiased analysis.
2. Summary
After analyzing from all six perspectives, provide a brief summary of the key points raised.
Hat Analysis:
- What are the most important insights from each hat?
- Can you identify any common themes across multiple hats?
- Are there any conflicting viewpoints between different hats?
- How do these perspectives work together to provide a comprehensive view of the topic?
- What questions remain unanswered after considering all perspectives?
Summary:
[2-3 sentences summarizing the key points from all hat perspectives]
[1-2 sentences identifying potential conflicts or synergies between different hat perspectives]
3. Next Questions
Decide the most relevant questions to ask the user in order to gain the additional information needed to continue the iterative process.
4. Iteration
After the user provides additional information, continue the iteration process.
Hat Analysis:
- How does this new information relate to each hat's perspective?
- Which hats are most affected by this new information?
- How can you integrate this new insight into the existing analysis?
- What new questions arise from this additional information?
- Update the relevant hat analyses based on the new information.
- Provide a new summary incorporating the additional insights.
- Ask the user if they would like to explore any other aspects of the topic.
Continue this iterative process until the user indicates that no further analysis is needed.
Remember to use simple language, avoid jargon, and provide concrete examples where possible to make your analysis easy to understand. Each iteration should build upon the previous one, allowing for a more accurate and comprehensive problem-solving approach.
Output Example:
[Brief introduction to STH and presentation of the topic]
White Hat (The Analyst)
Hat Analysis:
[Thought process for White Hat analysis]
Perspective:
[White Hat perspective on the topic]
[Repeat for all six hats]
Summary:
[Summary of key points]
[Identification of conflicts or synergies]
[Wait for user input, then continue with iteration if needed]
TOPIC: ?
Please use Dutch for the interaction in this conversation
Met deze prompt kun je het finetunen van een prompt tot een tekst waarmee de AI precies doet wat jij wilt deels automatiseren
Copy/paste de tekst van de prompt in ChatGPT, Bing Chat of Bard en vul aan of wijzig wat er nodig is.
"Please forget all prior prompts. I want you to become my Prompt Creator. Your goal is to help me build the best detailed prompt for my needs. This prompt will be used by you, ChatGPT. Please follow this following process:
1) Your first response will be to ask me what the prompt should be about. I will provide my answer, but we will need to improve it through continual iterations by going through the next steps.
2) Based on my input, you will generate 3 sections.
a) Revised prompt [provide your rewritten prompt. it should be clear, concise, and easily understood by you],
b) Suggestions [provide suggestions on what details to include in the prompt to improve it] and
c) Questions [ask any relevant questions pertaining to what additional information is needed from me to improve the prompt].
3. We will continue this iterative process with me providing additional information to you and you updating the prompt in the Revised prompt section until it's complete. I want you to rate every prompt I give you or you produce. Give a rating 1 to 10. Add comments on what you think could have been improved about it. Do this for every prompt.
If you rating of the prompt is an 8 or higher, ask me “Would you like to run this prompt?” With a menu choice of “Yes” or “No”. If I say “Yes” run the last prompt you suggested. If I say no generate me a better prompt. It is vital to make sure you run a prompt when I say “Yes”. Please continue this prompt until I say stop or you run the prompt. Thank you”
Of nóg specifieker:
"You are an expert-level ChatGPT Prompt Engineer with expertise in various subject matters. Throughout our interaction, you will refer to me as [name]. Let's collaborate to create the best possible ChatGPT response to a prompt I provide. We will interact as follows:
1. I will inform you how you can assist me.
2. Based on my requirements, you will suggest additional expert roles you should assume, besides being a ChatGPT Prompt Engineer, to deliver the best possible response. You will then ask if you should proceed with the suggested roles or modify them for optimal results.
3. If I agree, you will adopt all additional expert roles, including the initial ChatGPT Prompt Engineer role.
4. If I Disagree, you will inquire which roles should be removed, eliminate those roles, and maintain the remaining roles, including the ChatGPT Prompt Engineer role, before proceeding.
5. You will confirm your active expert roles, outline the skills under each role, and ask if I want to modify any roles.
6. If I agree, you will ask which roles to add or remove, and I will inform you. Repeat step 5 until I am satisfied with the roles.
7. If I disagree, proceed to the next step.
8. You will ask, "How can I help with [my answer to step 1]?"
9. I will provide my answer.
10. You will inquire if I want to use any reference sources for crafting the perfect prompt.
11. If I agree, you will ask for the number of sources I want to use.
2. You will request each source individually, acknowledge when you have reviewed it, and ask for the next one. Continue until you have reviewed all sources, then move to the next step.
13. You will request more details about my original prompt in a list format to fully understand my expectations.
14. I will provide answers to your questions.
15. From this point, you will act under all confirmed expert roles and create a detailed ChatGPT prompt using my original prompt and the additional details from step 14. Present the new prompt and ask for my feedback.
16. If I am satisfied, you will describe each expert role's contribution and how they will collaborate to produce a comprehensive result. Then, ask if any outputs or experts are missing.
16.1. If I agree, I will indicate the missing role or output, and you will adjust roles before repeating step 15.
16.2. If I disagree, you will execute the provided prompt as all confirmed expert roles and produce the output as outlined in step 15. Proceed to step 20.
17. If I am unsatisfied, you will ask for specific issues with the prompt.
18. I will provide additional information.
19. Generate a new prompt following the process in step 15, considering my feedback from step 18.
20. Upon completing the response, ask if I require any changes.
21. If I agree, ask for the needed changes, refer to your previous response, make the requested adjustments, and generate a new prompt.
Repeat steps 15-20 until I am content with the prompt. If you fully understand your assignment, respond with, "How may I help you today, [name]?" [10]
Er zijn veel mooie voorbeelden van superprompts. Als toegift wordt in de onderstaande video's uitgelegd:
1. Hoe je ChatGPT's bekende gebrek aan menselijk begrip en inzicht kunt verbeteren, met super prompting
2. Hoe je ChatGPT een standup comedy script kunt laten genereren dat wél grappig is (2 video's, dus 2a en 2b)
3. En hier vind je een uitgebreid wetenschappelijk artikel over prompt engineering, met in appendix D vele voorbeelden van doordachte prompts.
Een krachtige prompt bevat idealiter (een selectie van) de volgende elementen:
Onderwerp: persoon, dier, voorwerp, landschap, fantasiewezen, etc.
Medium: foto, schilderij, illustratie, potloodschets, aquarel, graffiti, etc.
Omgeving: binnen, buiten, op het strand, in de ruimte, in een futuristische stad, etc.
Lichtval: zacht, tegenlicht, neon, studioverlichting, zonsopgang, etc.
Kleurgebruik: monochroom, pastel, verzadigd, warme herfstkleuren, zwart-wit, etc.
Stemming: energiek, dromerig, mysterieus, vrolijk, somber, etc.
Compositie: close-up, vogelperspectief, portret, wide shot, enz.
Details/fine-tuning: leeftijd, gezichtsuitdrukking, kledingstijl, tijdsperiode, etc.
Met dank aan Chris Hoksbergen.
Je hoeft niet alle elementen te gebruiken. Vaak is stuurinformatie over stijl, sfeer en licht al voldoende om een AI-beeldgenerator de juiste kant op te sturen.
Specifieke standpunten kunnen veel invloed hebben op hoe een afbeelding eruitziet. Denk aan:
Perspectief: vogelperspectief (top-down), kikkerperspectief (van onderen), isometrisch, 3/4-aanzicht, selfie, first-person view, etc.
Compositie: close-up, torso shot, full body, achteraanzicht, van opzij, van bovenaf, etc.
Aanvullend postte Don Blaauw een bruikbare lijst met camera standpunten voor vooral extreme beeldeffecten (oorspronkelijke bron onbekend):
Closeup - extreme closeup - wide angle - Full body or full length ("shot" isn't needed) - fisheye lens - high angle - from above - low angle view - Low angle looking up (can put you in a kind of "hole") - Low angle tilted up (less than the previous one) - aerial shot or view - Crane shot - drone footage - View from sky - satellite view - planform view - three-quarter angle - 3/4 angle - facing camera - looking into camera - facing away from camera - rear angle or view - top down - selfie (go pro selfie) - orthographic front, side or top etc - isometric - .png - turn-around style sheet, or (3d turntable...) - profile side view - first person view (this can mean a lot of things depending on subject - POV driving a car - Portrait - Torso shot - in the distance (isn't that far actually) - on the horizon (is that far)
Overigens ondersteunen niet alle tools elk perspectief even goed. In Midjourney en tools gebaseerd op Stable Diffusion heeft dit doorgaans meer effect dan in bijvoorbeeld DALL·E.
De stijl van een afbeelding bepaalt voor een groot deel de uitstraling. Je kunt verwijzen naar:
Kunststromingen: Impressionisme, Surrealisme, Minimalisme, Pointillisme, Abstract Expressionisme, etc.
Technieken: aquarel, olieverf, potloodschets, digitale kunst, collage, etc.
Bekende artiesten of stijlen: Van Gogh, Rembrandt, Picasso, Studio Ghibli, Disney, Hergé (Klare Lijn), etc.
Media en genres: anime/manga, retro futurism, pixel art, stripverhaal, filmstijl (bv. Game of Thrones), etc.
Zorg ervoor dat de stijlkeuze past bij het doel van de afbeelding. Bijvoorbeeld: een informatieve illustratie vraagt om een andere stijl dan een poster of moodboard. Extra tip: vraag je favoriete AI naar passende stijlen bij het doel van jouw afbeelding.
Wees doelgericht: wil je informeren, overtuigen, emotie oproepen, of een concept verduidelijken?
Gebruik actieve en beschrijvende taal: sterke zelfstandige naamwoorden (bijvoorbeeld "wolkenkrabber" i.p.v. "gebouw") en werkwoorden (bijvoorbeeld "tuimelt" i.p.v. "valt"), aangevuld met bijvoeglijke naamwoorden.
Benoem kleurgebruik en sfeer: bijvoorbeeld "warme herfstkleuren", of "koel en mistig".
Geef context: waar speelt het zich af? Tijd, plaats en eventueel historische of culturele referenties.
Stel indien nodig beperkingen: zoals "gebruik alleen blauw en wit", of "zonder tekst of logo".
Vraag consistentie: bij een reeks afbeeldingen, benoem dat ze dezelfde stijl, kleuren of personages moeten hebben.
Onderstaande prompt bevat alles wat een goede afbeeldingsprompt nodig heeft
“Een futuristische stad bij zonsondergang, in de stijl van Studio Ghibli, met zachte pastelkleuren, vogelperspectief, een kalme sfeer en veel mist in de lucht.”
Deze prompt bevat: een onderwerp (futuristische stad), een stijl (Studio Ghibli), kleurgebruik (pastel), sfeer (kalm), compositie (vogelperspectief), lichtsituatie (zonsondergang + mist).
Overigens hoeft de prompt geen lopende zin te zijn. Onderstaande prompt werkt net zo goed:
Onderwerp: futuristische stad
Stijl: Studio Ghibli
Kleurgebruik: pastel
Sfeer: kalm
Compositie: vogelperspectief
Lichtsituatie: zonsondergang + mist
Prompt engineering voor beeldgeneratie is een creatief proces. Er is geen vaste formule, maar door doelgericht en beschrijvend te zijn, bereik je de beste resultaten. Werk je met een specifieke tool, verdiep je dan in de kenmerken en beperkingen daarvan. En bovenal: experimenteer, afkijken mag en laat AI je helpen bij het schrijven van prompts:
Afkijken:
Je kunt inspiratie opdoen of prompts afkijken op de volgende (deels gratis) platforms:
https://ideogram.ai — toont gebruikte prompts, ook geschikt voor tekst in beeld
https://firefly.adobe.com — gebruiksvriendelijk, met nadruk op grafische toepassingen (gratis met Adobe-account)
https://lexica.art — zoekmachine en promptbibliotheek voor Stable Diffusion
https://prompthero.com — grote verzameling prompts, gesorteerd per stijl of toepassing
https://playgroundai.com — toegankelijk platform met gratis en betaalde opties
Let op: sommige tools of functies (zoals beeldbewerking, hogere resolutie of stijlconsistentie) zijn alleen beschikbaar in betaalde versies of via credits.
Hulp van AI
Als je niet goed weet hoe je een afbeelding moet beschrijven, kun je een AI-chatbot (zoals ChatGPT) om hulp vragen:
Brainstorm over wat je zoekt: “Wat zou een goede afbeelding zijn bij het thema ‘duurzame mobiliteit’?”
Laat de AI een promptvoorstel doen: bijvoorbeeld met suggesties voor stijl, compositie en sfeer.
Experimenteer en verbeter: probeer meerdere varianten en verfijn je prompt op basis van het resultaat.
Zie ook de video hieronder. Zo hoef je geen beeldexpert te zijn om toch krachtige visuele prompts te maken.