Generatieve AI Tools

Wat kunnen AI-chatbots zoals ChatGPT, Bing Chat en Google Bard?

"Taal is zeg maar echt mijn ding" is de titel van een boek van Paulien Cornelisse. Het zou ook heel goed de lijfspreuk van AI-chatbots kunnen zijn, ware het niet dat chatbots geen lijf hebben. Want:

	Het is belangrijk om te onthouden dat ik als ChatGPT een AI-taalmodel ben en geen menselijke intelligentie bezit. Ik ben ontworpen om te assisteren en informatie te verstrekken, maar het is altijd verstandig om kritisch te blijven en waar nodig
	expertise van professionals te raadplegen.

Chatbots kunnen:

1. Vragen beantwoorden
2. Informatie verstrekken
3. Creatieve inhoud creëren
4. Taal- en grammaticahulp bieden
5. Vertalingen maken
6. Code maken/verbeteren
7. Algemene kennisvragen beantwoorden
8. Product aanbevelingen doen
9. Planning- en organisatiesuggesties doen
10. Gesprekken voeren.

NB:

ChatGPT en Bing Chat zijn chatbots die gemaakt zijn op GPT-3.5 resp. GPT-4.0 van OpenAI. Google Bard is gebouwd op het PaLM taalmodel van Google. Dit zijn voorbeelden van large language models, een vorm van kunstmatige intelligentie. Deze taalmodellen zijn getraind aan de hand van gigantische hoeveelheden tekst op het internet. Van nieuwsartikelen, Wikipedia-pagina’s en filmscripts tot chatgesprekken. Het feit dat de output van AI-chatbots zo echt lijkt, is een bewuste ontwerpkeuze van de makers: de tekst die eruit komt moet zoveel mogelijk lijken op de teksten waarmee het slimme systeem is getraind. Dat betekent niet dat de teksten altijd kloppen, maar vaak kloppen ze wel en anders wekken ze toch op zijn minst die illusie. [4]

Het model heeft dus op basis van grote hoeveelheden tekst geleerd om te voorspellen wat het meest waarschijnlijke volgende woord in een zin is. AI-chatbots doorgronden niet de betekenis van een tekst en voor zover ze informatie kunnen zoeken op internet (Bing Chat en Google Bard), verwerken ze deze informatie van internet of andere databases niet in hun reactie. Daardoor maken ze ook regelmatig fouten. Zie ook de volgende tab, "Hoe werken ze?", in dit onderdeel.

Zie ook Hoe veranderen chatbots en ChatGPT werken en leren? #NLE | WilfredRubens.com over leren en ICT (te-learning.nl)

Bijzondere toepassingen

Sommige chatbots kunnen meer dan alleen met tekstuele output reageren op tekstuele input:

• Bing Chat kan, in de gespreksstijl Creatiever, ook afbeeldingen genereren.
• Bing Chat en Google Bard kunnen ook afbeeldingen analyseren:
  • In Bing Chat vind je in het chatveld een knop om afbeeldingen te uploaden of, met je smartphone, een foto te maken en die te gebruiken.
  • Bij Google Bard gaat dat via Google Lens, zie Hoe je Google Bard kunt gebruiken om afbeeldingen te begrijpen (androidworld.nl)

Wat kunnen AI-chatbots (nog) niet?

1. Informatie verstrekken van na de datum waarop hun training is afgerond. Officieel hebben OpenAI en Google niet bekendgemaakt tot welke datum hun LLM's getrained zijn. Vaak wordt voor GPT oktober 2021 genoemd.
2. Gevoelige informatie verstrekken: Chatbots hebben geen toegang tot persoonlijke, vertrouwelijke of specifieke informatie over individuen, tenzij het openbaar beschikbaar is.
3.  Medisch advies geven: voor medisch advies is het altijd het beste om een professionele arts of zorgverlener te raadplegen.
4.  Juridisch advies geven.
5. Emoties begrijpen.
6. Complex redeneren en analyseren: antwoorden zijn gebaseerd op patronen in de trainingsdata en kunnen soms oppervlakkig zijn. Naarmate een gesprek langer duurt wordt het voor de chatbot steeds lastiger om goed te blijven reageren op de steeds toenemende complexiteit. 
7. Garantie op nauwkeurigheid: Het is altijd verstandig om de antwoorden te verifiëren met andere betrouwbare bronnen.

Large Language Model GPT 3.5

Over de werking van het PaLM taalmodel van Google is erg weinig bekend. Dat geldt ook voor het GPT4.0 model van OpenAI. Het enige LLM waarbij enige informatie beschikbaar is over de werking ervan is GPT-3.5, wat staat voor "Generative Pre-trained Transformer 3.5". Dit is de versie van het GPT-model dat gratis beschikbaar wordt gesteld door OpenAI.

Net als eerdere versies van het GPT-model, is GPT-3.5 een zogenaamd "pre-trained" model. Dit betekent dat het is getraind op een enorme hoeveelheid tekstgegevens uit verschillende bronnen, zoals boeken, artikelen, websites en meer. Het trainingsproces bestond uit het voorspellen van woorden in een gegeven context, zodat het model geleidelijk taalpatronen en samenhang tussen woorden kon leren.

De manier waarop de chatbot werkt, is te vergelijken met een machine die wiskundige calculaties en statistische analyses uitvoert om uit te vinden welke woorden hij kan gebruiken in de gestelde context. De systemen worden getraind op woorden die elkaar vaak opvolgen. Ze leren welke woorden belangrijk zijn in die zinnen. [11]

Of, in de woorden van ChatGPT zelf: [7]

Wanneer je me een vraag stelt, analyseer ik de woorden en zinnen om te proberen te begrijpen wat je bedoelt. Vervolgens kijk ik naar mijn enorme hoeveelheid geleerde informatie en probeer ik te voorspellen welk antwoord het meest waarschijnlijk

correct is op basis van wat ik heb geleerd. Ik baseer mijn voorspellingen op patronen, verbanden en informatie die ik heb geabsorbeerd tijdens mijn training.   Net als bij kansberekening zijn sommige antwoorden waarschijnlijker dan andere, en ik probeer de meest waarschijnlijke antwoorden te geven op basis van de beschikbare informatie. Het kan echter voorkomen dat mijn voorspellingen niet altijd perfect zijn, omdat taal soms complex kan zijn en context belangrijk is.   Het is daarom altijd goed om kritisch te blijven en te controleren of de antwoorden die ik geef logisch en betrouwbaar lijken. Als iets niet duidelijk is of als je twijfelt, is het een goed idee om ook andere bronnen te raadplegen of het aan een echt persoon te vragen.

GPT-3.5 heeft ongeveer 175 miljard parameters.  Het grote aantal parameters stelt het model in staat om complexe taalkundige structuren te begrijpen en nauwkeurige en contextueel relevante antwoorden te genereren.

Het is belangrijk op te merken dat GPT-3.5, net als andere taalmodellen, niet perfect is. Het kan soms foutieve of onnauwkeurige antwoorden geven en het kan gevoelig zijn voor bepaalde vooroordelen die aanwezig zijn in de trainingsdata.

Vier video's

Het is lastig om op een hoog abstractieniveau, dus zonder veel wiskunde en IT-jargon, uit te leggen hoe een LLM nu precies werkt. Hieronder vier video's waarin een goede poging wordt gedaan.

Tips en trucs

Deze tips en trucs zijn verzameld op basis van de eerste ervaringen in het werken met de AI-chatbots. Meer tips en trucs zijn welkom bij de ontwikkelaars van deze LibGuide: Monika Sieron en Erwin de Beer. Wij zorgen er voor dat jouw tips en trucs worden toegevoegd.

Langere prompt of output

De maximale lengte van een prompt is ca. 15.000 karakters, het antwoord heeft ook de lengte van maximaal ca. 15 000 karakters.

Wil je langer prompt invoeren of langer output genereren? 

• Prompt: voer de prompt in in delen. Vertel de chatbot dat je een prompt in delen gaat invoeren en vraag na elk deel wel een ontvangstbevestiging ("Ik geef je nu een prompt in xx delen. Reageer na elke deel alléén met 'ontvangen', geef geen andere reactie dan 'ontvangen' tot ik je toestemming geef voor ook weer andere reacties."). Zie verder ook de pagina over Prompt engineering.
  Afhankelijk van je prompt kun je ook een tekstbestand gebruiken. Zie verder hieronder.
• Output: vraag om de vorige reactie te vervolgen.

Bestanden uploaden

Uploaden van tekstbestanden en afbeeldingen is mogelijk in ChatGPT-4o, ChatGPT Turbo en in Copilot. In Gemini kun je wel afbeeldingen uploaden maar geen tekstbestanden. In NotebookLM, ook van Google, kan dat wel.
De chatbot leest de inhoud van de tekst, waarbij platte tekst over het algemeen het beste werkt, en 'begrijpt' wat er op een afbeelding te zien is. Je kunt dus over het bestand 'in gesprek' gaan met de chatbot, vragen om een samenvatting of bijvoorbeeld om de tekst te herschrijven voor een andere doelgroep.
 

LET OP: Upload geen werk van studenten in ChatGPT vanwege auteursrechten en schending van de AVG-wetgeving!

Tabellen (bijv. rubrics)

Bij uploaden door knippen en plakken in het chatvenster wordt een tabel niet altijd herkend. Uploaden als bestand (zie hierboven) werkt meestal wel. Zo niet, exporteer de tabel dan via Excel als *.csv en upload dat bestand (of knip en plak de tekststring in het chatvenster). Zeg er wel even bij dat het een *.csv bestand betreft ("de tekst die ik je ga sturen moet je interpreteren als een csv-bestand").
Wil je de output in tabelvorm (bijvoorbeeld een rubric), vraag daar dan om in je prompt.

Toenemende complexiteit

Naarmate een gesprek langer duurt wordt het voor de chatbot lastiger om goed te blijven reageren op de steeds toenemende complexiteit. De chatbot neemt namelijk het gehele voorafgaande gesprek mee als prompt, en al vlug wordt die prompt te complex voor de tool (zie ook Prompt engineering). Een nieuw gesprek starten, met als startpunt de voorlopige conclusie van het vorige gesprek, werkt dan vaak beter.

Tips voor docenten

Zie:

• Weten & Regelen - Medewerker - Generatieve AI | Mijn Hanze (login vereist)
• Hoe ChatGPT jouw werk als docent makkelijker maakt I SURF

PowerPoint presentaties creëren met ChatGPT

ChatGPT-4o kan direct een PowerPoint voor je genereren, maar daarmee bereik je vrij snel je gratis gebruikslimiet. In onderstaand filmpje zie je hoe met een kleine handmatige omweg ook met ChatGPT 3.5 een PowerPoint kunt maken. Bij methode 1 maak je gebruik van Visual Basic (VBA), bij methode 2 (vanaf t= 2m47s) doe je het helemaal handmatig:

In de praktijk

Sinds april 2025 biedt een aantal tools een of meer van deze functionaliteiten ook in de gratis versie:

In de meeste gevallen zijn er in de gratis versies wel beperkingen t.o.v. de betaalde versie. Toch kun je, door slim combineren, ook met de gratis versies ver komen:

• Start altijd met Perplexity om snel een breed beeld te krijgen met actuele informatie en bronnen. Dit levert je direct relevante artikelen, rapporten en samenvattingen.

• Gebruik Elicit als je dieper moet graven: bijvoorbeeld als je een literatuuroverzicht wilt of meerdere bronnen moet vergelijken. Eclicit ondersteunt je bij het zoeken naar elevante papers, samenvatten en vergelijken voor onderzoeksvragen.
  - Goede ondersteuning bij systematische informatieverzameling.

• Laat Claude reflecteren: vraag bijvoorbeeld "Wat zijn mogelijke tegenargumenten voor deze stelling?" of "Bedenk drie alternatieve verklaringen." Claude is zeer sterk in deep thinking en geeft uitleg, tegenargumenten en nieuwe invalshoeken. Ook kan Claude grote hoeveelheden tekst verwerken en bewerken.

• Gebruik Gemini alleen als extra: het is niet altijd nauwkeurig genoeg voor diep onderzoek, maar wel snel.

De mogelijkheden en beperkingen in detail:

	Perplexity biedt in de gratis versie Deep Search en een basisversie van Deep Research. T.o.v. de betaalde versie zijn de beperkingen: - Minder uitgebreide "Copilot" modus (deep research-assistent) - Beperkt aantal queries per dag - Geen toegang tot uitgebreide wetenschappelijke databases
	ChatGPT biedt in de gratis versie Deep Thinking en een basisversie van Deep Research. T.o.v. de betaalde versie zijn de beperkingen: - Geen toegang tot GPT-4 (krachtiger voor deep reasoning) - Geen Advanced Data Analysis (tabellen, documenten analyseren) - Geen realtime web search
	Claude biedt in de gratis versie Deep Thinking en een basisversie van Deep Research. T.o.v. de betaalde versie zijn de beperkingen: - Geen toegang tot Claude 3 Opus (nog diepere reasoning) - Soms beperkte toegang (rate limits) - Geen web search functie in gratis versie
	Elicit biedt in de gratis versie Deep Research. T.o.v. de betaalde versie zijn de beperkingen: - Alleen basisfuncties gratis (beperkt aantal papers) - Geen geavanceerde analyse, clustering of eigen datasets
	Gemini biedt in de gratis versie Deep Search en een basisversie van Deep Research. T.o.v. de betaalde versie zijn de beperkingen: - Gemini 1.5 (zeer krachtig) alleen in betaalde versie - Langere context en geheugen beperkt gratis

Workflow 1: Onderwerp snel diep verkennen in 30 minuten

Doel: binnen een halfuur een goed geïnformeerd overzicht + eerste inzichten.

Stap 1: 0 - 5 min. Oriënteren met Perplexity Stel een open vraag ("Wat zijn recente ontwikkelingen in [onderwerp]?")
Noteer 3-5 hoofdpunten met bronvermelding.

Stap 2: 5 - 15 min. Verdiepen met  Elicit. Zoek op 1-2 kernbegrippen uit de vorige stap. Bekijk 5 samenvattingen van papers of artikelen. Noteer trends of opvallende verschillen.

Stap 3: 15 - 20 min. Reflecteren met Claude. Vraag: "Wat zijn de belangrijkste kansen en risico’s rond [onderwerp]?" Laat Claude alternatieve perspectieven bedenken.

Stap 4: 20 - 30 min. Samenvatten en verantwoorden door jezelf. Schrijf 5-10 bullets met je belangrijkste inzichten. Geef bronnen kort weer. Beantwoord vervolgens de reflectievragen onderaan in deze tab.
 

Workflow 2: Korte AI-ondersteunde deskresearch opdracht

Doel: een compacte maar onderbouwde analyse maken, bijvoorbeeld voor een memo of presentatie.

Fase 1: Vraag verkennen met Claude. Formuleer de hoofdvraag en subvragen. Vraag Claude of hij suggesties of verfijningen heeft.

Fase 2: Informatie verzamelen met Perplexity en Elicit. Gebruik Perplexity voor actuele info; Elicit voor bestaande onderzoeken. Verzamel 5-10 kernbronnen.

Fase 3: Analyse met Elicit en Claude. Laat Elicit kernpunten clusteren. Vraag Claude om een samenvatting van de hoofdargumenten per cluster.

Fase 4: Inzichten formuleren met Claude. Vraag Claude: "Vat samen in 5 bullets wat de belangrijkste bevindingen zijn, inclusief 1 aanbeveling."

Fase 5: Presenteren en evalueren door jezelf. Maak een korte tekst, presentatie of memo, op basis van je bullets en bronnen. Beantwoord vervolgens de reflectievragen onderaan in deze tab.

Extra tips:

• Gebruik concrete prompts: geef veel context aan de AI, bijvoorbeeld: "Beperk antwoord tot 5 bulletpoints" of "Geef 3 bronnen bij je antwoord."

• Controleer altijd bronnen: vooral bij gratis tools kunnen er nog onjuiste of verouderde verwijzingen tussen zitten.

• Werk iteratief: stel steeds bij (“Kun je het nog kritischer bekijken?”, “Welke tegenargumenten zijn er?”).

Reflectievragen AI-gebruik bij opdrachten

Bij AI-gebruik is het belangrijk dat je zelf verantwoordelijkheid neemt voor de inhoud, kwaliteit en ethiek van je werk. AI is een hulpmiddel, geen eindverantwoordelijke. Onderstaande vragen helpen je om aan te tonen dat je die verantwoordelijkheid inderdaad hebt genomen. Je hoeft niet elke vraag in detail te beantwoorden. Vaak zijn een of twee zinnen al voldoende.

1. Oriëntatie en keuze van AI-tools

• Welke AI-tool(s) heb je gebruikt? Waarom koos je specifiek voor deze tool(s)?

• Wat wist je al over de mogelijkheden en beperkingen van deze tool(s) voordat je ze gebruikte?

• Welke alternatieven heb je overwogen, en waarom heb je die uiteindelijk niet gebruikt?

2. Werkwijze en aanpak

• Op welk moment in je werkproces heb je AI ingezet (bijvoorbeeld: brainstorm, zoekfase, schrijven, controleren)?

• Wat was de precieze taak of vraag die je aan de AI stelde?

• Hoe heb je de antwoorden van de AI beoordeeld op betrouwbaarheid en bruikbaarheid?

3. Kritische reflectie

• In hoeverre heeft het gebruik van AI je werk verbeterd, versneld of verdiept?

• Welke risico’s of valkuilen zag je in het gebruik van AI? Hoe ben je daarmee omgegaan?

• Welke stukken van het eindproduct zijn vooral door jouzelf gemaakt, en welke zijn (deels) tot stand gekomen met AI-ondersteuning?

4. Ethische overwegingen Vind je dat je het gebruik van AI voldoende transparant hebt gemaakt in je werk? Waarom wel of niet? Heb je mogelijke bias, onnauwkeurigheid of beperkte diepgang van AI in jouw opdracht kunnen herkennen en adresseren? Wat zou je de volgende keer anders doen bij het gebruik van AI in een opdracht? 5. Algemene evaluatie Wat heb je geleerd over het werken met AI in relatie tot jouw eigen leerproces? In hoeverre denk je dat het gebruik van AI je zelfstandige denken, je kritische vaardigheden en je vakinhoudelijke kennis heeft versterkt of juist belemmerd?

Zie ook deze video:

https://app.symvol.io/videos/file-161b
 

De video is gegenereerd met Symvol. De Nederlandse voiceover heeft wel nog een vet Amerikaans accent, en het uitspreken van "AI" gaat niet vlekkeloos. Maar de video is goed te volgen.

Tip! Met de gratis versie van Symvol kun je maandelijks maximaal 100.000 karakters tekst omzetten naar video. Deze video over Deep Search, Deep Research en Deep Thinking werd gegenereerd uit 22.471 karakters.

Deze content is tot stand gekomen met behulp van AI (ChatGPT) en door mensen bewerkt en geverifieerd.

🧠 Autonome AI-agents (in opkomst)

Autonome AI-agents zoals Auto‑GPT, AgentGPT en BabyAGI vormen een volgende stap in de ontwikkeling van generatieve AI. In plaats van te reageren op losse prompts, krijgen deze agents een doel mee. Ze splitsen dit op in deelstappen, voeren die zelfstandig uit (vaak met behulp van externe tools of internettoegang), controleren hun voortgang en sturen zo nodig bij.

Deze technologie is nog volop in ontwikkeling, maar opent interessante perspectieven voor het hbo. Denk aan agents die gepersonaliseerde leerpaden samenstellen, onderzoeksdata verzamelen of automatisch lesmateriaal genereren. Voor docenten kan dit betekenen: meer tijd voor verdieping, creativiteit en persoonlijke begeleiding.

Wel vraagt de inzet van autonome agents om zorgvuldigheid. Betrouwbaarheid, transparantie en dataveiligheid zijn nog niet gegarandeerd. Voor nu is het vooral een experimenteel speelveld — maar wel één dat snel volwassen wordt.

Voorbeelden van toepassingen in onderwijs en onderzoek:

• 🎓 Adaptief leren: gepersonaliseerde leerpaden en directe feedback via AI-agent.

• 🔍 Onderzoeksautomatisering: literatuur ophalen, samenvatten en structureren.

• 📝 Contentproductie: automatisch genereren van opdrachten, quizzen of lesmateriaal.

• 🧪 Experimentele labs: data simuleren, modellen trainen of processtappen bewaken.

📖 Lees meer

• AutoGPT - Wikipedia

• Introduction to AI Agents: Getting Started With Auto-GPT, AgentGPT, and BabyAGI | DataCamp

Deze content is tot stand gekomen met behulp van AI (ChatGPT) en door mensen bewerkt en geverifieerd.

NB: dit onderdeel is toegevoegd in verband met volledigheid. Ervaring met no-code & low-code ontbreekt nog bij de samenstellers van deze Library Guide.

🔣 Vibe coding en no-code/low-code automatisering met generatieve AI

Vibe coding en ook no-code/low-code AI-tools bieden hbo-docenten een laagdrempelige weg naar automatisering — zonder IT-kennis, snel inzetbaar en schaalbaar. Ze helpen bij taakverlichting, workflow-verbetering en verbetering van leskwaliteit. Vibe coding en ook no-code/low-code lijken op elkaar omdat ze allebei softwareontwikkeling toegankelijker maken, maar ze verschillen duidelijk in aanpak en filosofie (met dank aan ChatGPT)

⚡️ Kort gezegd (met dank aan ChatGPT):

Let op promptbouw, privacy en outputkwaliteit. Zo maak je AI concreet bruikbaar in de klas. Met tools die AI-integratie mogelijk maken via visuele interfaces, pijptestromen en kant-en-klare blokken, in plaats van code, stel je eenvoudig triggers en acties samen.
 

🧑‍🏫Hoe kan dit docenten ondersteunen?

1. 📚Lesmateriaal sneller klaar

• Maak automatisch werkbladen, quizzen of samenvattingen via tools als OpenAI Playground (no-code promptinterface) reddit.com+11aienabledhub.com+11appmaster.io+11.
• Gebruik apps als Notion of Microsoft Copilot in Word/Teams voor contentcreatie, presentaties en documentbewerking docentenbijscholing.nl.

2. ➿Workflow-automatisering zonder IT-kennis

• Zapier + OpenAI: automatiseer taken zoals e-mail-samenvattingen, automatische planning, of quizfeedback naar LMS reddit.com.
• Make (Integromat) en Bardeen.ai: visuele flows om data van studenten te verzamelen en te verwerken, of automatisering van contentdistributie genaideas.nl+6appmaster.io+6aienabledhub.com+6.

3. ▶️Specifieke onderwijsapps

• Schoolgen: genereert toetsen, lesplannen en rubrics met AI en let op privacyopties appmaster.io+4aivooronderwijs.nl+4genaideas.nl+4.
• Khanmigo (Khan Academy): tutor-tool die vragen beantwoordt en docenten ondersteunt bij lesvoorbereiding leraar.ai+4en.wikipedia.org+4ft.com+4.

‼️Waar moet je op letten?

• Promptkwaliteit: heldere instructies zorgen voor betere AI-resultaten; test en verfijn ze leraar.ai.

• Privacy en instrumentbeveiliging: controleer of platforms voldoen aan EU/GDPR-normen (bijv. Schoolgen).

• Validatie van output: AI kan ook fouten of onnauwkeurige content produceren – controle is essentieel.

• Kosten: veel no-code tools rekenen per actie; houd het gebruik en budget in de gaten.

👷Aan de slag – praktische tips

1. Start klein: identificeer 1 routineklus, zoals automatische samenvatting van ingeleverd werk.

2. Gebruik Zapier: maak een gratis account, kies trigger (bijv. nieuwe e-mail), voeg AI-stap toe (OpenAI), test en activeer.

3. Gebruik bestaande templates: veel platforms bieden onderwijsgerichte sjablonen (Schoolgen, Bardeen, Make).

4. Monitor & leer: evalueer output, verzamel feedback van studenten en pas prompts aan.

5. Schaalbare toepassing: breid succesvolle flows uit naar groeps- of faculteitsniveau.

📽️Aan de slag – uitlegvideo's

In het YouTubekanaal van Tom Nabrink is een serie heldere uitlegvideo's te vinden over vibe ccoding. 

Welke AI-tools zijn er voor beeldgeneratie?

Er zijn inmiddels tientallen AI-tools waarmee je beelden kunt genereren op basis van tekst. De bekendste tools verschillen op het gebied van stijl, gebruiksgemak, snelheid en kosten. Hieronder een overzicht van populaire en toegankelijke opties:

🎓 Overig

• Canva AI (handig voor presentaties en infographics; kan ook achtergrond verwijderen)

• Leonardo AI (voor game-art en designconcepten)

• Recraft (voor professioneel ontwerpen, met ook tekst in de afbeelding)

• Ideogram (voor logo's en posters, met ook tekst in de afbeelding)

• Napkin (voor infographics, diagrammen en flowcharts)

📌 Tip: Probeer dezelfde prompt eens in meerdere tools. Je zult merken dat de stijl, details en interpretatie sterk kunnen verschillen.

Wat kan (nog) niet met AI-afbeeldingen?

Beeldgeneratie met AI is indrukwekkend, maar beslist nog niet foutloos. Vooral als je AI gebruikt in een onderwijs- of onderzoekscontext, is het belangrijk om de beperkingen goed te kennen. Hieronder zetten we de belangrijkste valkuilen en aandachtspunten op een rij:

📌 Let op: AI-beelden kunnen erg overtuigend lijken, maar zijn lang niet altijd feitelijk correct of geschikt voor professioneel gebruik. Als docent is het belangrijk om studenten hierover kritisch te leren nadenken.

Haal meer uit AI-afbeeldingen

Zo gebruik je AI-beeldtools effectief én verantwoord: generatieve AI-tools kunnen krachtige hulpmiddelen zijn voor visuele ondersteuning in onderwijs en onderzoek — mits je weet hoe je ze slim inzet. Deze tips helpen je op weg:

📚 Meer leren over goede prompts en AI-beelden?

• Tips voor het genereren van afbeeldingen op de pagina over Prompt Engineering van deze Library Guide

• Mastering AI Image Prompting for AI Image Generation

Klaar om AI-afbeeldingen in te zetten in je lessen of projecten? Je hoeft niet perfect te zijn — nieuwsgierigheid en oefenen brengen je al een heel eind. 🚀

Twee filmpjes

Om uit te leggen hoe visuele AI-tools werken heb je visualisatie nodig. Deze twee filmpjes geven een goed beeld van de werking van AI-tools die afbeeldingen genereren. in "How Do AI Generators Work?" wordt het principe van de werking van AI afbeeldingsgeneratoren kort en krachtig uitgelegd. "AI Text-to-Art Explained" gaat wat dieper in op de technische en wiskundige achtergrond.

AI-tools voor het ontwikkelen van lessen

	Spark your students curiosity (curipod.com) - freemium
	AI Lesson Planner - Education Copilot - 30 dagen gratis proberen
	NOLEJ - Create e-learning in minutes! - gratis proberen

AI-tools voor het genereren van (quiz)vragen

	Yippity | Convert your notes into quizzes or flashcards automatically - elke maand 3x gratis
	Create - Conker for AI powered quizzes and more
	Parlay Genie -A.I. Generated Discussion Prompts - gratis
	QuestionWell | AI for Teaching - generates an endless supply of questions so teachers can work smarter not harder - freemium

AI-tools om het schrijfproce te ondersteunen

	Paraphrasing Tool - QuillBot AI - freemium
	Grammarly:- Turn the spark of your ideas into compelling, mistake-free writing in seconds - freemium
	Vertalen met DeepL Translate - 's werelds meest accurate vertaler - freemium
	NotebookLM - freemium. Samenvatten, analyseren en vergelijken van documenten. Kan ook een podcast maken.

AI-tools bij de voorbereiding van een presentatie

	Ingebouw in PowerPoint! Zie Uw diavoorstelling oefenen met Speaker Coach - Microsoft Ondersteuning
	Wepik - Free AI Presentation Maker - gratis
	Create Presentation Slides With AI in seconds with SlidesAI - freemium
	AI PPT Maker: AI PowerPoint Generator Online - freemium. Maak je PowerPoint door een document te uploaden, of url, of een YouTube,
	Prezi AI Presentations - freemium. Prezi kan nu ook je pdf omzetten naar een presentatie.

AI-tools in relatie tot video

Hoewel de kop "Deze indrukwekkende film is geheel met AI gemaakt", zijn er nog geen AI tools waarmee je zelfs maar een korte speelfilm kunt maken. Toch is er veel al wel mogelijk:

	Summarize.tech: AI-powered video summaries - freemium
	Pictory – Video Marketing Made Easy - Automatically create short, highly-sharable branded videos - gratis proberen
	D-ID Photo To Video Platform - gratis proberen
	Online Video Editor | Video Creator | InVideo - freemium: "10 mins/wk of free AI generation"
	Pika - freemium, ca. 10 video's per maand. Zie ook How to use Pika Labs AI: Generate Video from Text - YouTube
	Fliki - Turn text into videos with AI voices - ook voor ideas, blogs, ppts, tweets - freemium, "5 minutes of credits per month"
	HeyGen - AI Video Generator - genereert een video van een virtuele avatar die jouw woorden uitspreekt - freemium.
	Symvol.io - genereert een uitlegvideo door het uploaden van een pdf, of een url  - freemium.

Leuk om te weten: collega Kjell Neumann, coördinator van de Hanze Makerspace, maakte met behulp van ChatGPT, Elevenlabs (zie de tab "Geluid") en D-ID een video waarin hij het gebruik van AI in het onderwijs toelicht:

• Kjell liet de tekst genereren door ChatGPT.
• Met ElevenLabs genereerde bij uit die tekst vervolgens een voice clone van zijn eigen stem.
• Waarna hij uit die voice clone met D-ID een animatie-video van zichzelf genereerde.

AI-tools in relatie tot geluid (muziek en spraak)

	Speechify - Free Text To Speech Voice Reader - freemium
	Otter.ai - Voice Meeting Notes & Real-time Transcription - freemium
	ElevenLabs - Generative AI Text to Speech & Voice Cloning - freemium
	AIVA - The AI composing emotional soundtrack music - freemium
	Boomy - Make Generative Music with Artificial Intelligence - freemium
	Suno AI - Make a Song with Suno - freemium
	NotebookLM - freemium. Produceert een podcast vanuit (tekst)bronnen die jij uploadt

AI-tools voor feedback

NB: automatische feedback door AI-tools is nog grotendeels toekomstmuziek!

Generatieve AI-tools staan nog zeer bekend om hun onnauwkeurige en soms gewoon foutieve antwoorden en reacties en bovendien bevat de AVG een verbod op een "uitsluitend op geautomatiseerde verwerking gebaseerd besluit waaraan voor de betrokkene juridische of anderszins aanmerkelijke gevolgen zijn verbonden".
Zie verder de tab Automatische feedback in AI en toetsen

	gotFeedback (gotlearning.com) - freemium  "Helping teachers and students capture and communicate about their learning as it is happening"
	Feedback Companion Edu - Jouw Gratis AI maatje - gratis Ontwikkeld door Pascal Mariany, senior docent aan de Hogeschool Utrecht en zelfstandig innovator in het onderwijs.

Overige generatieve AI-tools

Er zijn ongelooflijk veel AI-tools beschikbaar. De verzameling op There's An AI For That - The Biggest AI Aggregator (theresanaiforthat.com) groeit elke dag weer. Hieronder een vrij willekeurige greep van interessante tools:

10	10 INCREDIBLE AI Tools You Can’t Live Without - YouTube
	And our colleagues at RuG also provide information, in English: What are AI tools and how do they work? - EDU Support (rug.nl) (scroll to the 2nd half of this page)
	ChatPDF - Chat with any PDF! - freemium
	Futurepedia - Find The Best AI Tools & Software (met goede zoek- en filteropties)
	AI Tools for Academics (bevat "uitsluitend AI tools die geschikt zijn voor HO toepassingen", met goede zoek- en filteropties)
	15 Days | 15 AI Assistants | (glide.page) - 15 werkende voorbeelden van AI-assistenten "to demonstrate the power of AI"
	Ideamap | A Better way to Brainstorm with AI - AI-ondersteund brainstormen. Maakt een mooie en uitgebreide zeer bruikbare mindmap.

 Zie ook de uitgebreide Padlet van de VU Amsterdam, en de toelichting daarop in SURFCommunities