Wat is een CC-licentie?
Door het creëren van een originele werk onstaat er automatisch het auteursrecht bij de maker.
Met een Creative Commons licentie ga je flexibel met je auteursrechten om: jij, de maker, behoud de auteursrechten, maar je geeft aan andere gebruikers van je werk toestemming om je werk te bewerken, aanpassen en/of met anderen delen. Het wordt ook weleens een open licentie genoemd.
Van 'alle rechten voorbehouden' naar 'sommige rechten voorbehouden'!
By Creative Commons [Public domain], via Wikimedia Commons
Bouwstenen van de CC-licenties
Dit zijn de vier bouwstenen van de licenties:
Naamsvermelding. Je staat anderen toe om het werk waar jij auteursrecht op hebt te kopiëren, distribueren, vertonen, en op te voeren, en om afgeleid materiaal te maken dat op jouw werk gebaseerd is – maar uitsluitend als jij vermeld wordt als maker.
Niet-commercieel. Anderen mogen je werk kopiëren, vertonen, distribueren en opvoeren, alsmede materiaal wat op jouw werk gebaseerd is, mits niet voor commerciële doeleinden.
Geen Afgeleide Werken. Anderen mogen je werk kopiëren, distribueren, vertonen en opvoeren mits het werk in de originele staat blijft. Het is niet toegestaan dat anderen jouw werk gebruiken als basis voor nieuw materiaal.
Gelijk Delen. Je staat anderen toe om van jouw werk afgeleid materiaal te maken onder de voorwaarde dat zij het onder dezelfde licentie vrijgeven als het originele werk.
- De 'Naamsvermelding' voorwaarde is een verplicht onderdeel van elke licentie
- 'Gelijk Delen' en 'Geen Afgeleide Werken' zijn niet-compatibel in eenzelfde licentie.
Hierdoor zijn er uiteindelijk zes verschillende combinaties mogelijk.
Creative Commons in beeld
Juiste licentie voor jouw doel
Wat je met een specifiek materiaal mag doen is afhankelijk van welke CC-licentie er aan toe is gevoegd.
Om voor jouw doelen het meest geschikte materiaal te kunnen kiezen, moet je jezelf de volgende vraag stellen:
Wat wil ik met het materiaal kunnen doen?
- Delen met anderen?
- Aanpassen of bewerken?
- Commercieel toepassen?
Afhankelijk van wat je met het materiaal wilt doen, ga je zoeken naar materiaal met een bepaalde licentie die het beoogde gebruik toelaat.
In onderstaande tabel zie je hoe open de verschillende CC-licenties zijn: wat mag je ermee doen en wat zijn de gebruiksvoorwaarden.
|
|
Voorwaarden: - PD = publieke domein, alles mag; - CC0 = geen naamsvermelding nodig; - CC-BY = alleen naamsvermelding nodig; - CC-BY-SA = alleen naamsvermelding nodig en gelijk delen |
Jij mag: - Materiaal delen met anderen, - Materiaal bewerken naar eigen inzicht, - Materiaal gebruiken voor commerciële doeleinden.
Let op: Bij SA het nieuwe materiaal dezelfde licentie geven als het origineel materiaal heeft. |
|
|
Voorwaarden: - CC-BY-NC = naamsvermelding nodig en niet commercieel gebruiken, - CC-BY-NC-SA = naamsvermelding nodig, niet commercieel gebruiken en gelijk delen |
Jij mag: - Materiaal delen met anderen, - Materiaal bewerken naar eigen inzicht
Let op: Je mag het materiaal niet gebruiken voor commerciële doeleinden.
|
|
|
Voorwaarden: - CC-BY-ND = naamsvermelding nodig en geen bewerkingen mogelijk, commercieel gebruik toegestaan! - CC-BY-NC-ND = naamsvermelding nodig, geen bewerkingen mogelijk en niet commercieel gebruiken. |
Jij mag: - Materiaal delen met anderen.
Let op: van materialen met deze licenties mag je geen afgeleide weken maken, dus niet bewerken of aanpassen! |
Aangepast overgenomen uit Shaddim; original CC license symbols by Creative Commons, CC BY 4.0 , via Wikimedia Commons
Creative Commons in het onderwijs
Creative Commons-licenties worden steeds vaker toegepast door docenten met de opkomst van digitale leermiddelen.
Creative Commons-licenties kunnen helpen bij het vrijgeven van onderwijsmateriaal omdat deze licenties op een duidelijke manier aangeven welk materiaal er gebruikt mag worden en waarvoor. Lees meer hierover op de site Creative Commons in het onderwijs.
Expert over CC 4.0
Raymond Snijders, informatiespecialist werkzaam bij de Hogeschool Windesheim, licht in zijn blog de nieuwe generatie van open content licenties toe: Creative Commons 4.0.
Verantwoording
De informatie en teksten zijn gebaseerd op de site van Creative Commons Nederland.