Veilig leerklimaat

Om je te kunnen ontplooien en ontwikkelen als persoon en als professional is een veilig leerklimaat een voorwaarde.

Een leeromgeving waarin iedereen zich prettig, ondersteund en gestimuleerd voelt om te leren en te groeien. Waarin iedereen zich, ongeacht achtergrond en overtuigingen, zeker genoeg voelt om risico’s te nemen en fouten te maken, om zich eerlijk te uiten en een mening te geven. Een omgeving waarin we verschillen waarderen en iedereen respectvol met elkaar omgaat.

Om je te kunnen ontplooien en ontwikkelen als persoon en als professional is een veilig leerklimaat een voorwaarde. 

Het creëren van een veilig leerklimaat komt het leerproces, de motivatie en het zelfvertrouwen ten goede. Lerenden voelen zich daardoor beter voorbereid op het beroepsleven.

• De maatschappij wordt steeds complexer en voor maatschappelijke vraagstukken zijn vaak geen eenduidige oplossingen te geven, dat brengt veel onzekerheid met zich mee.
• Het meer interdisciplinair werken in leergemeenschappen vraagt om een heldere rolverdeling, met openheid over diverse identiteiten en meningen, en de daarvoor benodigde vaardigheden.
• Uit onderzoek onder studenten blijkt dat veel jongeren zich eenzaam voelen en moeite hebben met het aangaan van verbindingen. Ruim twee op de vijf jongvolwassenen voelen zich vaak gestrest. De voornaamste bronnen van stress zijn studie/school en werk/bijbaan. Ruim de helft van de jongvolwassenen ervaart regelmatig prestatiedruk, blijkt uit onderzoek onder jongvolwassenen.

Hieronder geven we per principe verder toelichting en suggesties voor het inbouwen in je curriculum.

Het ervaren van verbondenheid is cruciaal voor het welbevinden van studenten en is voorwaarde voor het komen tot leren. Er zijn vier soorten binding te onderscheiden:

• sociale binding; tussen studenten onderling en tussen student en medewerker;
• inhoudelijke binding met de opleiding / het beroep: het gevoel zinvol bezig te zijn;
• institutionele binding: voelt de student zich 'thuis'?
• didactische binding: past de gehanteerde didactiek bij de student?

Binding draagt bij aan het ervaren van sense of belonging én hangt samen met studentsucces: niet alleen het studiesucces (rendement) staat centraal, maar de student waarbij er aandacht is voor brede persoonsvorming en persoonlijke omstandigheden. Ook studenten kunnen hierin hun rol vervullen: hoe gaan we met elkaar om. kunnen we elkaar helpen, kunnen we samenwerken, van elkaar leren en met elkaar in gesprek blijven met of ondanks onze verschillen?

Tips voor het creëren van sense of belonging (het gevoel van verbondenheid en erbij horen):

• Met behulp van de Hanze Eerste-100- dagenScan en Samen sterker in het onderwijs kun je werken aan het gevoel van binding en welzijn in het onderwijs.
• Voor het herkennen/onderkennen van studentenbehoeften kun je gebruik maken van het boekje Her-ken je student.
• Diversiteit in de groep kan de onderwijservaring verrijken, met de aanpak in het Mixed Classroom Onderwijsmodel.
• Voor het voeren van een inclusieve dialoog kun je werken met Tips voor moeilijke momenten in de klas.
• Sociale steun en zich vertrouwd voelen helpt studenten in het overwinnen van moeilijkheden tijdens hun studie, docent kunnen daarin een rol spelen.

Het is belangrijk doorlopend erop te reflecteren of er volgens de overeengekomen normen en waarden wordt gewerkt.

• Bespreek welke waarden jullie binden;
• Bespreek wat er echt toe doet in de samenwerking;
• Reflecteer hierop op verschillende momenten in het programma en benoem waaraan je merkt dat er wordt gewerkt op basis van de gedeelde waarden.

Hulpmiddelen die je daarbij kunt gebruiken:
- Reflectiespel samen werken samen leren
- 10 tips voor een inclusieve sfeer
- Sociale veiligheid in de beroepspraktijk

Het durven experimenteren (en daarmee jezelf toestaan fouten te maken, zonder prestatiedruk en stressgevoelens) is bevorderlijk voor persoonlijke groei, zelfstandigheid en verbondenheid tussen groepsleden.

Om meer te weten over wat leren experimenteren en mogen falen inhoudt kun je dit lezen: Wat is faalkunde?

Je kunt studenten leren van feedback leerkansen te maken, hier vind je tips:

• Van fout naar leerkans 
• Het ongemak van falen

In de Handreiking Prestatiedruk vind je handvatten voor het leren hanteren van prestatiedruk

Met de Handreiking Feedback vragen kunnen studenten leren zelf feedback te vragen.