Tekeningen- en modellenrecht beschermt de vormgeving van 2- of 3-dimensionale voorwerpen die je kunt gebruiken. Dit kan bijvoorbeeld het patroon op behang, textiel, of de vormgeving van producten zoals een wekker, speelgoed of een stoel zijn. Om bescherming te krijgen, moet een tekening of model worden geregistreerd.
Het ontwerpen van nieuwe producten komt vaak voor in toegepast onderzoek. De uiterlijke kenmerken van deze producten kunnen worden beschermd met modelrecht. Dit gaat om de lijnen, kleuren en vormen van het ontwerp. De eigenaar van een modelrecht mag anderen verbieden het model te gebruiken. Ook kunnen de uiterlijke kenmerken onder het auteursrecht vallen, hierover lees je meer onder Auteursrecht.
Modelrecht is geregeld in het Benelux Verdrag inzake de Intellectuele Eigendom.
Artikel 3.1 van het BVIE (Benelux Verdrag inzake de Intellectuele Eigendom) zegt dat de nieuwe en unieke uitstraling van een product kan worden beschermd als tekening of model. Dit lijkt op de regels die gelden voor octrooirecht en auteursrecht. Een modelrecht ontstaat zodra het model wordt geregistreerd bij het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom.
Stappenplan modelrecht aanvragen:
Je kunt je model ook buiten de Benelux laten beschermen. Dit is een goede optie als je van plan bent om je producten buiten de Benelux te verkopen.
Er zijn verschillende manieren om je model internationaal te beschermen: via een nationaal model, een Gemeenschapsmodel (voor de EU) of een internationaal model. Elke optie heeft zijn eigen voordelen en nadelen. Soms is inschrijving nodig, soms niet.
Gemeenschapsmodel
Een Gemeenschapsmodel beschermt je ontwerp in alle (momenteel 27) landen van de Europese Unie. Er zijn twee soorten Gemeenschapsmodellen: ingeschreven en niet-ingeschreven Gemeenschapsmodellen. Beide vallen onder de Europese regels in Verordening 6/2002 (de Gemeenschapsmodellenverordening). Net als bij Beneluxmodellen, moet een Gemeenschapsmodel nieuw zijn en een eigen karakter hebben.
Internationaal model
De Overeenkomst van 's-Gravenhage regelt de internationale registratie van modellen. De Benelux maakt deel uit van dit verdrag. Personen uit lidstaten kunnen hun model internationaal registreren voor bescherming in de aangesloten landen.
Je kunt de internationale registratie direct indienen bij de World Intellectual Property Organisation (WIPO) in Genève (Zwitserland).