Modelrecht
Tekeningen- en modellenrecht beschermt vormgeving van 2- of 3-dimensionale gebruiksvoorwerpen. Bijvoorbeeld het patroon op behang, textiel of vormgeving van huishoudelijke apparaten als een wekker, speelgoed of een stoel. Om bescherming te krijgen moet een tekening of model worden geregistreerd.
Het ontwerpen van nieuwe producten is in toegepast onderzoek heel gebruikelijk. De uiterlijke kenmerken van deze producten kunnen worden beschermd met modelrecht. Dit gaat over de lijnen, kleuren, en vormen van het ontwerp. De eigenaar van een modelrecht kan anderen verbieden het model te gebruiken. Overigens kunnen de uiterlijke kenmerken ook onder het auteursrecht worden beschermd, waarover meer onder Auteursrecht.
Modelrecht in de wet
Modelrecht is geregeld in het Benelux Verdrag inzake de Intellectuele Eigendom.
Artikel 3.1 van het BVIE (Benelux Verdrag inzake de Intellectuele Eigendom) zegt dat een nieuw en uniek uiterlijk van een product als tekening of model kan worden beschermd. Dit lijkt op de eisen die gelden voor octrooirecht en auteursrecht. Een modelrecht ontstaat wanneer het model wordt geregistreerd bij het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom.
Stappenplan modelrecht
Stappenplan modelrecht aanvragen:
- Controleer of je model nieuw is en een eigen karakter heeft.
- Zoek in het BOIP Modellenregister of een identiek of sterk gelijkend model al is gepubliceerd;
- Zoek in vakliteratuur, tijdschriften en op internet of een identiek of sterk gelijkend model al bestaat.
- Kies waar je je model wilt beschermen
- Registreer je model online in de Benelux;
- Registreer je model buiten de Benelux.
- Controleer de formele eisen
- Gebruik afbeeldingen waarop de kenmerkende eigenschappen van het uiterlijk van je model duidelijk zichtbaar zijn. Deze bepalen de uiteindelijke bescherming van je model. Het kan ook raadzaam zijn om afbeeldingen met verschillende aanzichten van het model in te dienen, zoals de bovenkant of zijkant. Je moet minimaal één afbeelding toevoegen bij je aanvraag. Dit moet een algemeen, voor- of perspectiefaanzicht zijn.
- Vermeld in je aanvraag duidelijk wat het model is (zgn. voortbrengsel), bij voorkeur door bewoordingen te gebruiken volgens de Internationale Classificatie van Locarno. Hiervoor kun je gebruikmaken van de zoekfunctie in het aanvraagformulier.
- Vermeld de naam van de deposant (persoon of onderneming).
- Het model mag niet in strijd zijn met de openbare orde en goede zeden.
- Vraag, indien dit voor jou van toepassing is, opschorting van publicatie van je model aan bij het aanvragen van je registratie.
- Vraag je modelregistratie aan
- Maak een BOIP-account aan;
- Ga naar modelregistratie.
Modelrecht buiten de Benelux
Bescherming buiten de Benelux is ook mogelijk. Dit is aan te raden als je van plan bent om waren buiten de Benelux op de markt te gaan brengen.
Voor bescherming buiten de Benelux bestaan verschillende mogelijkheden: nationaal model, Gemeenschapsmodel (EU) of internationaal model. Elk hebben ze specifieke voor- en nadelen. In bepaalde gevallen is inschrijving nodig, in andere gevallen niet.
Gemeenschapsmodel
Een Gemeenschapsmodel biedt bescherming in alle (momenteel 27) landen van de Europese Unie. Er bestaan twee soorten Gemeenschapsmodellen: ingeschreven Gemeenschapsmodellen en niet-ingeschreven Gemeenschapsmodellen. Beide worden beheerst door Verordening 6/2002 van de Raad betreffende Gemeenschapsmodellen (de Gemeenschapsmodellenverordening). Gemeenschapsmodellen moeten, net als Benelux modellen, nieuw zijn en eigen karakter hebben.
Internationaal model
De Overeenkomst van 's-Gravenhage regelt de internationale registratie van modellen. De Benelux is aangesloten bij dit internationale verdrag. Onderdanen van lidstaten kunnen door een internationaal depot bescherming krijgen in de landen die zijn aangesloten bij de Overeenkomst.
Je dient het internationale depot rechtstreeks in bij de World Intellectual Property Organisation (WIPO) in Genève (Zwitserland).
Verwante informatie
- Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BOIP)
Het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BOIP) is de officiële instantie voor de registratie van merken en modellen in de Benelux. - Benelux-verdrag inzake de intellectuele eigendom
Benelux-verdrag inzake de intellectuele eigendom (merken en tekeningen of modellen) op Overheid.nl. - European Union Intellectual Property Office
Het Bureau voor Intellectuele Eigendom van de Europese Unie (EUIPO) is het agentschap van de Europese Unie (EU) dat verantwoordelijk is voor het beheer van de EU-merken (EUTM's), de geregistreerde Gemeenschapsmodellen (RCD's), de geografische aanduidingen (GA's) voor ambachtelijke en industriële producten en de Europese en internationale samenwerking op het gebied van intellectuele eigendom (IE), evenals het Europees Waarnemingscentrum voor inbreuken op intellectuele-eigendomsrechten. - IE-onderwijs Modelrechten
IE-onderwijs is gemaakt door de auteurs van ‘Van idee naar IE’. Met deze website bieden wij voor een breed publiek een kennismaking aan met het intellectuele eigendomsrecht.