Studenten

Op basis van het juridisch kader is het algemene uitgangspunt ten aanzien van door studenten ontwikkelde resultaten als volgt: ‘Studenten zijn rechthebbenden van eventuele Intellectuele Eigendomsrechten op de door hen ontwikkelde resultaten.’ 

In juli 2021 is het Richtsnoer Intellectueel Eigendom binnen hogescholen in de relatie student - instelling opgesteld. Hierin wordt omschreven wanneer en op welke manier afwijking van het wettelijke uitganspunt nodig kan zijn.

Voorbeelden van uitzondering op het wettelijk kader:

Soms zal een bedrijf dat via de Hanze een opdracht wil laten uitwerken door een groep studenten, vaak zelf de Intellectuele Eigendomsrechten op het resultaat willen hebben, zodat het bedrijf er zelf wat mee kan. Om dit te regelen, zal van jou als betrokken student gevraagd worden om mee te werken om (deels) jouw Intellectuele Eigendomsrechten over te dragen aan het bedrijf voordat jij aan de opdracht mee kunt werken. Dat zal dan vastgelegd moeten worden in een aparte overeenkomst tussen jou en het bedrijf. Het is de rol van de Hanze om jou hier op te wijzen, jou bewust te maken van de gevolgen van de overdracht en om jou hierover goed te informeren. 

Soms wil de Hanze studenten betrekken bij onderzoek dat de Hanze binnen een consortium uitvoert. Een consortium is een tijdelijk samenwerkingsverband dat vaak wordt aangegaan in het kader van een subsidieverstrekking voor onderzoek. Binnen dit consortium worden afspraken gemaakt over de wijze waarop moet worden omgegaan met Intellectueel Eigendomsrecht. Als student kun jij dan alleen betrokken worden als jij jou hieraan aanpast. Ook in dit geval zou dit kunnen leiden tot een noodzakelijke overdracht van jouw Intellectueel Eigendomsrecht. Het is aan de Hanze om er op toe te zien dat de consortiumovereenkomst nageleefd wordt en dat als het nodig is, er tijdig aanvullende schriftelijke afspraken met de jou gemaakt worden. Uiteraard dient de Hanze jou daar ook tijdig over te informeren, zodat jij daar rekening mee kunt houden.  

Bij bepaalde opdrachten kan het dus zo zijn, dat jij niet kunt deelnemen aan de betreffende opdracht, als jij niet bereid bent jouw Intellectuele Eigendomsrechten over te dragen. Hoewel jij daar zelf voor kiest, mag dit er nooit toe leiden dat jij hierdoor moet inboeten op onderwijsmogelijkheden of op de kwaliteit daarvan. In dit geval is de Hanze verplicht om samen met jou te zoeken naar een gelijkwaardig alternatief, waarbij jij dezelfde leeruitkomsten kan realiseren zonder jouw Intellectuele Eigendomsrechten over te hoeven dragen. Dit zal eigenlijk altijd maatwerk betreffen, afhankelijk van het type opdracht en het soort opleiding. Van de Hanze wordt verwacht dat ze in intern beleid een procedure vast te stellen om hierin te voorzien.  

Belangrijk om te onthouden in het kader van het Intellectueel Eigendomsrecht is dat jij tijdens stage geen werknemer bent en dat  werkgeversauteursrecht niet van toepassing is. Normaliter ligt aan een stage of afstuderen een overeenkomst ten grondslag die gesloten wordt tussen jou, het externe bedrijf en de Hanze. In die overeenkomst kan worden afgeweken van het algemene uitgangspunt ten aanzien van de vraag wie rechthebbende is.

In deze situatie is het uitgangspunt dat de Hanze in de stage/afstudeerovereenkomst, die voor de start van de opdracht door zowel jou, de opleiding, als de opdrachtgever ondertekend wordt, de volgende punten vastlegt:

1. dat de beoordeling van jouw werk te allen tijde mogelijk moet zijn;
2. dat jouw resultaten te allen tijde overlegd moeten kunnen worden in het kader van een opleidingsaccreditatie; en
3. als afgeweken wordt van het algemene uitgangspunt ten aanzien van wie rechthebbende is, dat alle Intellectuele Eigendomsrechten aan de opdrachtgever toekomen.  

Je moet je ervan bewust zijn dat door in de overeenkomst op te nemen dat Intellectueel Eigendomsrecht aan het externe bedrijf toekomt, jij ervoor kiest om een wettelijk recht over te dragen. Het publiceren of vermenigvuldigen (anders dan voor eigen gebruik) van bijvoorbeeld een scriptie is – zonder toestemming van het externe bedrijf – dan niet meer mogelijk.

En als jij bijvoorbeeld een uitvinding doet, betekent dit dat het octrooi in beginsel toekomt aan het externe bedrijf zoals staat in artikel 12 lid 2 van de Rijksoctrooiwet. Dat houdt niet in dat jij altijd met lege handen staat. Op grond van artikel 12 lid 6 van de Rijksoctrooiwet kan jij onder omstandigheden recht hebben op een billijke vergoeding.  

Wanneer de Hanze zelf de (afstudeer)stage aanbiedt, dan mag verwacht worden dat zoveel als mogelijk het algemene uitgangspunt, dat het Intellectuele Eigendomsrecht aan jou als maker toekomt, wordt gehanteerd. Ook in deze situatie geldt het uitgangspunt dat jij altijd moet kunnen stagelopen of afstuderen, ook als jij jouw Intellectuele Eigendomsrecht niet wenst over te dragen. 

Wil je leren over Intellectueel Eigendom in Nederland? Ga dan naar onderstaande e-learning. Deze module is specifiek ontwikkeld voor studenten uit het hoger onderwijs, maar staat open voor iedereen die wil leren over intellectuele eigendom.

Heb je een fantastisch idee en wil je voorkomen dat iemand ermee vandoor gaat? Doe dan de ideescan vragenlijst in slechts 10 minuten: