Er zijn verschillende soorten intellectuele eigendomsrechten die je kunt gebruiken om je idee te beschermen. Sommige rechten ontstaan vanzelf, terwijl je voor andere rechten eerst een registratie moet doen. Voor alle rechten gelden bepaalde voorwaarden waaraan je moet voldoen om ervoor in aanmerking te komen.
Een aantal rechten zijn in deze Library Guide verder uitgewerkt onder de tab IE-rechten.
Types Intellectueel Eigendomsrecht |
Wat wordt beschermd? |
Wat betekent het? |
Voorbeeld |
(ontstaat vanzelf bij creatie) |
Originele werken |
Recht om openbaar te maken Recht om te verveelvoudigen Persoonlijkheidsrechten |
Boek, software, schilderij, webcontent (tekst, |
(ontstaat vanzelf) |
Topografieën van halfgeleiderproducten |
Recht om te verveelvoudigen. Recht om te exploiteren. |
Computerchip |
(ontstaat vanzelf) |
Een geordende verzameling van werken of gegevens |
Recht om op te treden tegen opvragen en hergebruiken |
Vacaturebank op een website |
(ontstaat door het eerste gebruik) |
Naam waaronder onderneming handel drijft |
Recht op het gebruik in een bepaald gebied. |
Bedrijfsnaam |
(ontstaat door registratie) |
Plantenras |
Recht om teeltmateriaal te exploiteren. |
Jonagold |
(ontstaat door registratie) |
Onderscheidende naam of teken |
Monopolie op het gebruik. Recht om ander gebruik te verbieden. |
|
(ontstaat door registratie) |
Vormgeving van een product |
Monopolie op het gebruik. Recht om ander gebruik te verbieden. |
Meubels |
(ontstaat door registratie) |
Een technisch product of proces |
Recht om te exploiteren. |
Paint brush clip, medicijnen |
(ontstaat door registratie) |
Het unieke adres van een webpagina |
Recht op het gebruik van de domeinnaam. |
https://www.hanze.nl |
(ontstaat door registratie) |
Streekproduct |
Bescherming tegen misbruik of tegen praktijken die de consumenten kunnen misleiden. |
Gorgonzola, Brussels Grondwitloof, |
Geen Intellectueel Eigendomsrecht, maar wel een vorm om bepaalde ontwikkelingen te beschermen: |
|||
(ontstaat vanzelf) |
Bedrijfsgeheimen |
Bescherming tegen derden die bedrijfsgeheim op onrechtmatige wijze afhandig maken. |
Recept voor Coca-Cola |
Het Bureau voor Intellectuele Eigendom van de Europese Unie (EUIPO) zorgt voor de registratie van EU-merken, Gemeenschapsmodellen, en geografische aanduidingen voor producten. Het is ook verantwoordelijk voor de samenwerking binnen Europa en internationaal op het gebied van Intellectueel Eigendom (IE). Daarnaast houdt het waakzaam over inbreuken op IE-rechten in Europa.
De World Intellectual Property Organization (WIPO) is een organisatie van de Verenigde Naties in Genève, met meer dan 180 aangesloten landen. WIPO beheert meer dan 20 internationale afspraken over IE, waaronder twee van de oudste: het Unieverdrag van Parijs en de Berner Conventie.
Sinds 2015 werken het EUIPO en WIPO samen. In december 2023 werd er een nieuwe overeenkomst getekend om beter samen te werken op 18 gebieden, zoals IP-waardering en IP-financiering. Dit moet vooral kleine en middelgrote bedrijven helpen om gemakkelijker toegang te krijgen tot financiering.
Het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BOIP) maakt deel uit van de Benelux-Organisatie voor de Intellectuele Eigendom (BOIE). Het BOIP heeft de volgende taken:
De Hanze doet veel onderzoek samen met andere organisaties. Daarom is het belangrijk om het beleid over Intellectueel Eigendom (IE) in zulke samenwerkingen goed te regelen. Dit begint met het maken van een samenwerkingsovereenkomst.
Met een samenwerkingsovereenkomst kun je het IE van je onderzoeksresultaten goed beschermen.
Een samenwerkingsovereenkomst helpt de Hanze om de volgende doelen te bereiken:
Soms kunnen deze doelen tegenstrijdig zijn, en ook de partners waarmee we samenwerken hebben hun eigen belangen. Daarom moeten de afspraken in de samenwerkingsovereenkomst vaak worden aangepast aan de situatie. Het doel is om goed samen te werken en duidelijke afspraken te maken. De juridisch adviseur van het bureau CvB kan hierbij helpen.
Meer informatie kun je vinden in het Open Science Kader van de Hanze en in de Library Guide over Kennisveiligheid (nog in ontwikkeling).
Toelichting: Deze regels zijn gebaseerd op de richtlijnen van de VSNU/NFU voor publiek-private samenwerkingen en beschermen de rechten van de Hanze. In sommige gevallen kan het bedrijf de optie krijgen om exclusieve rechten te verwerven, maar de overdracht van intellectuele eigendom vindt pas minimaal 18 maanden na het indienen van een octrooi plaats.
Toelichting: Het aanvragen van octrooien vraagt veel kennis en kost veel geld om te beheren en te verdedigen. Hoewel dit uitbesteed kan worden, is het voor de Hanze momenteel niet rendabel. Het verkopen van octrooirechten tegen betaling past beter bij onze werkwijze. Profilering is geen goede reden om een octrooi aan te vragen; dit kun je beter doen door als eerste te publiceren.
Als samenwerkingspartners de intellectuele eigendomsrechten (IE) van de Hanze willen overnemen, bijvoorbeeld voor een octrooi op een vinding waarbij de Hanze mede-uitvinder is, wordt een redelijke vergoeding afgesproken.
Toelichting: De Hanze kijkt goed naar de situatie voordat besloten wordt om IE-rechten over te dragen. Soms kan een partner een product alleen verder ontwikkelen of investeerders aantrekken als het IE goed beschermd is. Wat een redelijke vergoeding is, hangt af van de situatie. Dit kan bijvoorbeeld bestaan uit onderzoeksapparatuur, tijd of stageplaatsen. Zo’n afspraak kan ook later worden gemaakt, als er meer duidelijkheid is over de resultaten..
Toelichting: Het recht om als uitvinder genoemd te worden is een persoonlijk recht van de Hanze-medewerker(s) of -student. Dit helpt hen bij hun bekendheid en heeft geen invloed op het octrooi zelf.
Toelichting: Het is vaak goedkoper om externe experts in te schakelen dan zelf kennis op te bouwen. Via het samenwerkingsverband Northern Knowledge kan de Hanze de expertise van de Rijksuniversiteit Groningen gebruiken.
Meer informatie kun je vinden in het Open Science Kader van de Hanze.
Bij de Hanze maken we onderzoek normaal gesproken openbaar via Open Science en Open Access publicaties. Kennis delen is belangrijk voor ons. In speciale gevallen kunnen we hiervan afwijken.
Wanneer vragen we een octrooi aan?
Dit gebeurt alleen als de ontdekking of nieuwe kennis:
Als je denkt dat een ontdekking aan deze voorwaarden voldoet, neem dan contact op met de juridisch adviseur. Deze is expert op het gebied van intellectueel eigendom en octrooien en kan verder helpen, ook met externe contacten. Daarna kan een extern vooronderzoek gestart worden. De kosten hiervoor worden betaald door het kenniscentrum of de school, dus de budgethouder moet betrokken worden.
De volgende stap is het opstellen van een business case, waarin ook de kosten van de octrooiaanvraag en mogelijke juridische verdedigingskosten worden meegenomen. De budgethouder moet akkoord gaan met de investering, en het voorstel moet goedgekeurd worden door het College van Bestuur.
Meer informatie hierover staat beschreven in het Open Science beleid van de Hanze.