Easy Access-regeling

Sinds 1 januari 2021 geldt in het HBO een nieuwe onderwijsbeperking-regeling, genaamd Easy Access-regeling.

Wat betekent dit voor mij?

Uit auteursrechtelijk beschermd werk mag je, zonder vooraf toestemming aan de rechthebbende(n) te vragen, delen gebruiken ter toelichting van het onderwijs.

De hogeschool draagt hiervoor jaarlijks een bedrag per student af aan Stichting UvO (Uitgeversorganisatie voor Onderwijslicenties). Deze organisatie verdeelt de vergoedingen verder onder de uitgevers.

Hoeveel mag ik gebruiken?

• teksten: max. 50 pagina's en niet meer dan 25% van het geheel uit boeken, tijdschriften, proza, bladmuziek en andere soorten publicaties;
• afbeeldingen: max. 50 afbeeldingen per presentatie of pdf, met bijkomende regels: max. 25 afbeeldingen uit één bron en max. 10 afbeeldingen van dezelfde maker. 

• Maximaal 50 pagina's, maar niet meer dan 1/4 van het werk: je mag uit tekstuele werken (boeken, e-books, tijdschriften, proza, bladmuziek, etc.) max. 50 pagina's overnemen en op BB plaatsen, mits dat niet meer is dan 1/4 van het hele werk. 

Voorbeeld boek: uit een boek met 200 pagina's mag je 50 pagina's overnemen;

                             uit een boek met 196 pagina's mag je maar 49 pagina's overnemen;

                             uit een boek met 937 pagina's mag je nog steeds 50 pagina's overnemen.

Voorbeeld artikel: Voor artikelen betekent dit in de praktijk dat één artikel uit één nummer van een tijdschrift mag in BB volledig geplaatst worden. Eén artikel vormt namelijk zelden meer dan 1/4 van het geheel werk ( in geval van tijdschriften geheel werk is dan één aflevering/nummer van een tijdschrift).

• Geen toestemming nodig: Voor deze overname is geen toestemming vooraf nodig.
• Vergoeding: wordt jaarlijks aan het begin van het studiejaar afgedragen door de hogeschool.

• Het is dus max. 50 pagina's uit één bron per opleiding: Het aantal pagina's uit één bron wordt geteld over het gehele opleiding.

Voorbeeld boek: Wanneer je twee keer voor hetzelfde vak uit één boek 30 pagina's overneemt (2x30) is dat zogenaamd meervoudige overname. Of wanneer jij 50 pagina's overneemt en je collega-docent ook 50 pagina's uit dezelfde bron gebruikt bij een andere vak voor hetzelfde opleiding is dat ook een meervoudige overname. Deze overnames vallen, net als de lange overname, buiten de Easy Access-regeling.

Voorbeeld artikel: Neem je 2 artikelen uit hetzelfde aflevering over, en vormen deze samen meer dan 1/4 van het aflevering of meer dan 50 pagina's, dan is het een meervoudige overname en deze valt, net als de lange overname, buiten de Easy Access-regeling.

Voor meervoudige overname (meerdere overnames uit hetzelfde bron) en voor lange overname (meer dan de in Easy Access-regeling toegestane hoeveelheid) hoor je een toestemming van rechthebbende(n) te verkrijgen. Neem bij vragen contact op met het AIP (aip@org.hanze.nl).

• Maximaal 50 auteursrechtelijk beschermde afbeeldingen per pdf of presentatie: gebruik je voor het maken van een presentatie meerdere bronnen en gebruik je telkens een paar afbeeldingen uit één bron (boek, artikel, website, etc.), dan mag de totaal aantal afbeeldingen met copyright max. 50 zijn. Je mag daarnaast ook afbeeldingen met open of CC-licentie gebruiken, daar zit geen limit aan.
• Maximaal 25 afbeeldingen uit één bron: baseer je een vak op één bron (bijvoorbeeld een boek), dan mag er max. 25 afbeeldingen uit dat ene bron worden gebruikt. Aantal afbeeldingen uit één bron telt over de gehele opleiding! Gebruik een collega-docent hetzelfde bron in een andere vak bij hetzelfde opleiding, dan mogen jullie samen maar 25 afbeeldingen uit dat bron gebruiken in presentaties of pdf's op BB.
• Maximaal 10 van één maker: kun je achterhalen dat alle afbeeldingen in een bron (bijvoorbeeld een boek) hetzelfde maker hebben, dan mogen er maar 10 afbeeldingen worden gebruikt in presentaties of pdf's op BB, geteld over de gehele opleiding. 
• Geen toestemming nodig: Voor overnames binnen bovenstaande voorwaarden is geen toestemming vooraf nodig.
• Vergoeding: wordt jaarlijks aan het begin van het studiejaar afgedragen door de hogeschool.

Wil je meer afbeeldingen uit één bron gebruiken dan 25? Of heb je meerdere presentaties op BB staan waarin in totaal meer dan 25 afbeeldingen uit één bron worden gebruikt? Zie de volgende stap over lange overnames 'Meer dan Easy Access-regeling?' of neem contact op met het AIP (aip@org.hanze.nl).

Samenvatting regels en tips voor gebruik van afbeeldingen in presentaties:

• Digitaal hergebruik is op de grond van de Easy Access-regeling alleen toegestaan voor zover het in de eigen, besloten leeromgeving van de hogeschool plaatsvindt voor onderwijs zonder winstoogmerk;

• De persoonlijkheidsrechten van de maker(s) dienen in acht te worden genomen door de bron en de naam van de maker(s) op duidelijke wijze te vermelden.

• De Easy Access regeling is niet van toepassing op overheidspublicaties, tenzij het auteursrecht op (een specifieke) overheidspublicatie(s) is voorbehouden.

Dankzij een aantal beperkingen op het auteursrecht is het mogelijk om in het onderwijs meer te doen met auteursrechtelijk beschermd materiaal dan voor bijvoorbeeld een commercieel partij.

Het is wel van belang om de juiste uitzondering toe te passen en je aan de regels ervan te houden.

In onderstaande tabel zie je wat je mag doen met welk soort materiaal, in welke omgeving en welke uitzondering op het auteursrecht is erop van toepassing. 

6: Neem je meer dan 50 pagina's of meer dan 1/4 van het werk?