Open leermaterialen

Open Onderwijs is een filosofie over de manier waarop mensen kennis zouden moeten produceren, delen en erop voortbouwen. Voorstanders van open onderwijs geloven dat iedereen in de wereld toegang zou moeten hebben tot educatieve ervaringen en bronnen van hoge kwaliteit, en ze werken aan het wegnemen van barrières voor dit doel.

- Opensource.com

• Open onderwijs houdt in dat er gebruik wordt gemaakt van vrij beschikbare onderwijsmaterialen die aangepast en opnieuw gedeeld kunnen worden. 
• De docenten kunnen eigen materialen delen door middel van open licenties.

Open leermaterialen zijn leer-, onderwijs- en onderzoeksmaterialen in elk formaat en medium die tot het publieke domein behoren of waarop auteursrecht rust en die zijn vrijgegeven onder een open licentie, die gratis toegang, hergebruik, herbestemming, aanpassing en herdistributie door anderen toestaat.  

Internationaal worden open leermaterialen open educational resources (OER) genoemd. 

Bron: Unesco 

VOORDELEN:

• kennisdelen en kenniscreatie,

• samenwerken in vakcommunities voor betere kwaliteit,

• gratis toegang voor studenten,

• lagere kosten van het onderwijs voor de instelling

• student kan er kenniswaarde aan toevoegen als mede-creator of reviewer,

• versterken van blended learning,

• 'open' gaat verder dan alleen de leermaterialen an sich, denk aan flexibilisering, leven lang ontwikkelen, diversiteit, inclusie, studentenwelzijn.

Door gebruik te maken van open leermaterialen kunnen docenten hun lessen verrijken en aanpassen tot meer student-gerichte, interactieve ervaringen. Bovendien kunnen ze, door hun materialen te delen, andere docenten helpen hun onderwijs te verbeteren.

Dit alles draagt bij aan kostenbesparing en het wegnemen van barrières voor kwalitatief goed onderwijs.

De door David Wiley, opgestelde 5R raamwerk definieert de belangrijkste kenmerken van “open” content. Een materiaal wordt alleen als “open” beschouwd als je de volgende rechten hebt als je hem gebruikt:

• RETAIN = het recht om kopieën van de inhoud te maken, te bezitten en te beheren
• REUSE = het recht om de inhoud op allerlei manieren te gebruiken (bijv. in een klas, in een studiegroep, op een website, in een video)
• REVISE = het recht om de inhoud zelf aan te passen, te wijzigen of te veranderen (bijv. de inhoud in een andere taal vertalen)
• REMIX = het recht om de originele of herziene inhoud te combineren met andere open inhoud om iets nieuws te maken (bijv. de inhoud verwerken in een mashup)
• REDISTRIBUTE = het recht om kopieën van de originele inhoud, je revisies of je remixen met anderen te delen (bijvoorbeeld een kopie van de inhoud aan een vriend geven) 

David Wiley  CC-BY  van http://opencontent.org/blog/archives/3221

Wil je weten...

Het in 2021 gelanceerde platform van SURF biedt toegang tot open en online leermaterialen voor WO en HBO op verschillende vakgebieden. 

Wat zijn de voordelen van materialen op Edusources?

• actuele collectie,
• materialen voldoen aan de kwaliteitseisen opgesteld door de vakcommunity's,
• materialen hebben een CC-licentie om vrij te delen en te gebruiken in het onderwijs,
• inspiratie voor docenten: inhoudelijke vernieuwing, nieuwe werkvormen.

Ontdek het zelf op Edusources.

• De Hanze neemt sinds oktober '24 deel aan de landelijke regeling OpenUp, onder de paraplu van het project Digitale Transformatie.

Doel van de regeling is de open leermiddelen op de kaart te zetten in onze instelling.

Zie voor meer informatie de projectpagina Digitale en open leermiddelen op mijnhanze.nl

• Klinkt interessant, maar je twijfelt nog? Laat je inspireren door de verhalen van pioniers-docenten en hun ervaringen met het delen en hergebruiken van open leermaterialen!

• Lees de blog van Marijn Post (HAN) over de Vier stappen bij het (her)gebruik van (open) digitale lesmaterialen.

• Heb je vragen over online onderwijs of wil je je kennis of tips delen met anderen? Word lid van de Surf community Vraagbak Online Onderwijs!